De Europese Commissie heeft besloten om aan het Europese Hof van Justitie advies te vragen over het competentievraagstuk bij vrijhandelsakkoorden.
Handelscommissaris Karel de Gucht heeft als concrete casus het vrijhandelsakkoord tussen de EU en Singapore gekozen, waarover onlangs een akkoord werd bereikt. Maar een uitspraak van het Hof kan ook gevolgen hebben voor de ratificatieprocedure van CETA (EU-Canada) en het veelbesproken TTIP (EU-VS).
Sinds het in werking treden van het Verdrag van Lissabon bestaat er onenigheid tussen de Commissie en de Raad over wie nu eigenlijk vrijhandelsakkoorden moet goedkeuren: alleen de (Handels)raad en het Europees Parlement of ook alle nationale parlementen van de 28 lidstaten. Zijn dit type akkoorden aan te merken als een “gemengd akkoord” of als een akkoord dat volledig onder de exclusieve competentie van de EU valt (“EU-only”).
De Tweede Kamer vindt dat deze vrijhandelsakkoorden ook beleidsterreinen raken waar niet de EU , maar (ook) de lidstaten over gaan, zoals op het gebied van diensten, transport en investeringsbescherming. Dit betekent dat alle nationale parlementen van de lidstaten handelsverdragen moeten goedkeuren.
Eind juni zond de Tweede Kamer samen met 20 Kamers van andere Parlementen een brief aan de Eurocommissaris voor Handel, Karel de Gucht. Deze brief bevatte een dringend verzoek om vrijhandelsakkoorden, zoals de Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP) tussen de EU en de Verenigde Staten waar momenteel over onderhandeld wordt, ook door nationale Parlementen te laten ratificeren. In zijn antwoord hierop twee weken geleden kon De Gucht hierover nog geen uitsluitsel geven.
De Europese Commissie benadrukt dat de vraag of een vrijhandelsovereenkomst als EU-overeenkomst of als zogenaamd gemengd akkoord behandeld zou moeten worden, geen eenduidig antwoord kent. Dat verschilt per geval en is afhankelijk van de inhoud van de overeenkomst. In de brief leggen zij de eindverantwoordelijkheid bij de Raad, die definitief beslist over de status van het akkoord. In het verleden is het vaker voorgekomen dat door de Europese Commissie voorgestelde EU-overeenkomsten door de Raad uiteindelijk als gemengd akkoord ondertekend zijn. Op basis daarvan mag verwacht worden dat ook TTIP als gemengd akkoord zal worden bestempeld, maar de Europese Commissie geeft daartoe geen enkele garantie.
Wordt vervolgd.