In politiek Den Haag schrijven lobbyisten constant mee

Dat lobbyisten meeschrijven aan Kamervragen, moties, amendementen, spreekteksten of toelichtingen bij wetsvoorstellen is zeer gebruikelijk. Ook tijdens Kamerdebatten sturen ze bij of suggereren vragen, met sms- of Whatsapp-berichten. In de zoektocht naar invloed van lobbyisten stuitte de Volkskrant op een reeks voorbeelden van die praktijk.

De ophef op het Binnenhof was groot toen vorige maand via NRC Handelsblad bekend werd dat het ministerie van Financiën tekstsuggesties had overgenomen van de ING bij een toelichting op de wet op coco-obligaties. De Kamer eiste een debat en stelde bijna tweehonderd vragen over de kwestie. Zowel ING-topman Ralph Hamers als minister Dijsselbloem reageerde verbaasd: het is heel normaal dat de sector expertise deelt, heet het dan.

Lobbyisten in Den Haag beamen dat. ‘Er wordt veel meegedacht en -geschreven, ook aan de parlementaire kant’, zegt Peter van Keulen, directeur van lobbykantoor Public Matters. Politici die verbaasd reageren op het nieuws dat de bank ING meeschreef aan een wettekst, zijn naïef, dom of doen alsof ze niet weten hoe het gaat. ‘Het is schering en inslag’, zegt SP-parlementariër Ronald van Raak. ‘De stolp werd even een stukje opgetild. De opwinding ontstaat omdat die werkelijkheid niet deugt.’ Van Raak verklaarde zijn werkkamer overigens tot lobbyvrije ruimte.

Neem de klimaatwet die Diederik Samsom (PvdA) en Jesse Klaver (GroenLinks) eind vorige maand lanceerden. Met meetbare doelstellingen en een jaarlijkse klimaatbegroting willen ze een eind maken aan de vrijblijvendheid van milieubeleid. ‘Soms moet je lang wachten op je campagnesucces’, tweette Ike Teuling, campagneleider van Milieudefensie. ‘In 2008 voerden wij campagne voor een klimaatwet. Nu dienen PvdA en GroenLinks hem in.’ Inderdaad: de tekst is, op enkele passages na, een kopie van het voorstel van Milieudefensie van zeven jaar eerder.

‘Moties en amendementen schrijven hoort bij het dagelijks werk als lobbyist’, zegt Coen Sleddering, die al sinds 1981 in het vak zit en momenteel voor de vereniging voor fysiotherapeuten werkt. ‘Ik weet welke woorden je moet gebruiken, naar welke stukken je moet verwijzen. Het is uiteraard de verantwoordelijkheid van een Kamerlid te kijken of hij op deze manier geholpen wil worden en de vragen of amendementen ook worden ingediend.’ De ruimte voor lobbyisten ontstaat mede doordat de ondersteuning die Kamerleden van medewerkers krijgen beperkt is.

Lees verder op de Volkskrant

Volk is politieke klasse die het onderling uitmaakt zat

De geëmancipeerde bevolking heeft de buik vol van zakelijke managerspolitiek.

Loek Hermans kreeg onder uit de zak van de rechter. Meavita was een megalomane fusieorganisatie die de nederige thuiszorg ontstegen was. Hermans werd als commissaris verondersteld dit bedrijf te bewaken. Hij liet het flodderen, nadat eerder toestanden bij het COA commissaris Hermans ontschoten waren. Een moppentapper met een uitmuntend adresboek – het duurde jaren voor hij tot de orde werd geroepen.

Nu is Hermans uit de Eerste Kamer gestapt. Ik begaf me op het hoog-polige tapijt van de senaat. Daar zag men geen zwarigheid in Hermans’ avonturen met nevenfuncties. Hij wordt gezien als bedrijfsongeval. Zelfs SP’er Tiny Cox, die ik tegen het lijf liep, vindt dat zijn medesenatoren zelf moeten uitmaken welke bijbanen ze uitoefenen. Ook al dienen ze koepels met geen andere functie dan beleidsbeïnvloeding in Den Haag.

Senatoren voeren immers het woord niet als hun nevenfunctie in het geding is, zo luidt de rechtvaardiging. De commotie over dubbele petten is een schijndiscussie, zei Heleen Dupuis, nu vertrokken, in de NRC. Het zou te denken moeten geven dat de buitenwacht daar radicaal anders over denkt, maar dat is niet zo. De senatoren geven geen krimp.

Lees deze column van Martin Sommer verder op de Volkskrant

Machtige autolobby heeft tentakels tot diep in Brussel

Het Volkswagen/dieselschandaal zet ook de machtige Europese autolobby in de schijnwerpers. Van de eerste wetsvoorstellen tot en met de uitvoering, op alle niveaus heeft de auto-industrie een vinger in de pap.

Europarlementariër Bas Eickhout (GroenLinks) heeft zelf weinig last van die lobby (“Het heeft weinig zin om de Groenen daarmee lastig te vallen”), maar ziet wel van een afstand hoe die te werk gaat. “Bij een recent aanscherpingsvoorstel over de uitstoot van vervuilende stoffen probeerde de autoindustrie allerlei uitzonderingen in de tekst te krijgen, zoals voor ‘busjes voor sociaal gebruik’. Daarmee werden onder meer ambulances en taxibusjes bedoeld. Dat noemden wij het ‘Volkswagen-amendement’ want het was duidelijk wie erachter zat. Laat dat amendement nou deze week zijn ingetrokken…”

Er zijn meer EU-landen waar auto’s worden gemaakt, maar de Europese autolobby is toch vooral een Duits ding. In Duitsland bestaan historische, innige banden tussen de auto-industrie en de politiek. Oud-bondskanselier Gerhard Schröder zat als premier van de deelstaat Nedersaksen in de raad van toezicht van Volkswagen. Tussen 2004 en 2010 hadden de Duitsers bovendien weinig te duchten van de doorgaans strenge Europese Commissie, omdat de Eurocommissaris voor industrie en ondernemingen een Duitser was: Günter Verheugen.

De autolobby heeft haar tentakels uiteraard ook uitgestrekt tot diep in het Europees Parlement, dat als medebeslisser EU-wetten kan maken en breken. Bij een debat dat de auto-industrie raakt, zie je ze één voor één opstaan als spreker: een volksvertegenwoordiger uit het Engelse Sunderland, een collega uit Antwerpen, kortom: uit alle regio’s waar grote autofabrieken staan.

Drie jaar geleden ontstond er rumoer toen bleek dat een wetsvoorstel over normen voor verkeerslawaai niet was opgesteld door de daarvoor aangewezen Tsjechische Europarlementariër, maar door het ‘hoofd akoestiek’ van de Duitse fabrikant Porsche.

Lees verder op Trouw >>>

Wanneer gaat de ‘handel in invloed’ over in corruptie?

Lobbyen bij politieke beslissers door belangengroepen en bedrijfsleven is zo oud als de weg naar Rome. Maar waar eindigt opkomen voor belangen en begint ongewenste belangenverstrengeling? Onze senaat blijkt vol te zitten met lobbyisten. Intussen weigerde Nederland een verdrag te ratificeren tegen deze ‘lobbycratie’.

Opkomen voor je eigen belangen, wie doet en wil dat nu niet? Daar is natuurlijk niets mis mee. Sinds mensenheugenis proberen individuen, groepen en bedrijven hun belangen veilig te stellen door politieke invloed te verwerven. Hoe krachtiger de lobby, hoe meer invloed. De voorbeelden uit Brussel, wie kent ze niet? De machtige bankenlobby, energielobby en de tabaksindustrie – het zijn slechts de bekendste daarvan.

Maar ook dichter bij huis – in Den Haag om precies te zijn – vinden lobbyisten hun weg naar regering en parlement, onze wetgevende macht. In een artikel in Elsevier gaf columnist Syp Wynia eerder dit jaar al een fraai inkijkje in het Haagse lobbycircuit. Hij vroeg zich daarbij af hoe het kan dat met name de Eerste Kamer vol zit met lobbyisten zónder dat daar moord en brand over wordt geschreeuwd. Want als vrijwel alle fractievoorzitters van de grotere partijen in de senaat – met uitzondering van de SP en PVV – óók bepaalde (bedrijfs-)belangen vertegenwoordigen, hoe zit het dan met hun onafhankelijkheid, die nodig is om wetgeving te toetsen op consistentie en uitvoerbaarheid?

Lees dit artikel van Jean Wanningen verder op FTM >>>

EU trekt pesticidenverbod in onder druk van VS over TTIP

De TTIP-onderhandelingen hadden hun desastreuze uitwerking op de EU al in 2013. Vooruitlopend op deze onderhandelingen heeft de VS in 2013 de EU onder druk gezet om pesticiden niet te verbieden. De EU heeft aan deze druk toegegeven en een mogelijk besluit doorgeschoven naar 2016. Dit blijkt uit documenten, meldt The Guardian.

Het gaat om 31 pesticiden met een waarde van enkele miljarden voor de chemische industrie. Zij stonden op de nominatie om verboden te worden vanwege mogelijke gezondheidsrisico’s. De pesticiden bevatten EDC’s (endocrine disrupting chemicals oftewel hormoonverstorende stoffen) waarvan wetenschappers aangeven dat zij afwijkingen aan de foetus, genitale afwijkingen, onvruchtbaarheid, kanker en IQ aantastingen kunnen veroorzaken. EDC’s worden onder andere aangetroffen in plastics en cosmetica.

In de ochtend van 2 juli 2013 bezocht een hoge Amerikaanse delegatie de EU handelsofficials. De Amerikanen drongen er bij de Europeanen op aan de criteria waaraan de pesticiden moesten voldoen te laten vallen en een nieuwe studie te starten. De Europeanen stemden in.

Het resultaat was dat wetgeving gepland voor 2014 tot minstens 2016 is uitgesteld, ten koste van €150 miljard per jaar aan geschatte gezondheidskosten in Europa van EDC gerelateerde ziekten.

Een maand voor de bijeenkomst had de Amerikaanse Kamer van Koophandel de EU al gewaarschuwd voor verregaande consequenties als de criteria voor de pesticiden toch zouden worden goedgekeurd.

Lees verder op De Lange Mars >>>

Hello again, Dalli

A court decision Tuesday spotlights the saga of ousted Commissioner John Dalli, who inadvertently stoked the EU’s new transparency push.

The “Dalligate” lobbying scandal — which tarnished the European Commission’s reputation and set the scene for an ongoing overhaul of the EU’s transparency rules — returned to the headlines this week with a long-awaited court decision on the unprecedented firing of a commissioner.

The EU Court of Justice ruled Tuesday to reject former Health Commissioner John Dalli’s claim that he was unfairly dismissed in October 2012 by then-Commission President José Manuel Barroso. Dalli resigned after it was revealed that he had met with tobacco lobbyists while his department was drafting tobacco legislation. Dalli claimed Barroso acted on “circumstantial” evidence about the meeting.

The ruling sheds more light on the flurry of activity within the Commission that culminated in Barroso telling Dalli that he had “30 minutes” to decide whether he would resign or be fired.

What at the time appeared to be a clear case of inappropriate contact with lobbyists on Dalli’s part has since been muddied by doubts over the way in which the European Anti-Fraud Office (OLAF) carried out its investigation. Over the past two years, Dalli’s claim that he was a victim rather than an ally of tobacco lobbyists has been gaining traction, with the European Parliament stepping up its campaign to get to the bottom of what actually happened.

As the EU grapples with new transparency rules designed to avoid another Dalligate, the controversy’s many unanswered questions continue to loom large.

Lees verder op Politico >>>

Lees hier een samenvatting op De Telegraaf >>>

New recipe for disaster: a pro-business Scrutiny Board to prevent laws that hurt corporate profit

The European Commission’s shocking leaked proposal for ”better regulation” would create a pro-business bureaucratic mechanism to prevent new laws – from regulating chemicals to preventing climate change – that could hurt the bottom line of corporations. Add TTIP and its ‘regulatory co-operation’ and US companies get in on the act too, with extra privileges.

Since 2002, the Commission has been looking for ways to make EU legislation more business friendly across the board, be it in the name of “competitiveness” or the fight against so-called “red tape”. Now, a shocking leaked document shows Vice President Timmermans is taking that endeavour to a whole new level. A new bureaucratic body is to have the power to stop the Commission from tabling proposals that don’t adhere to a set of business-friendly principles. Furthermore, the Commission wants to be able to pull an “emergency brake” if its proposals are significantly changed in the “wrong” direction by either the Council or the European Parliament – could be laws improving working conditions, could be environmental regulation. The leaked document is entitled “Better regulation for better results – An EU agenda”, ostensibly to be released later in May.

Surprised? Shocked? Then try adding the so-called “Regulatory Cooperation” planned under the trade agreement negotiated between the EU and the US (TTIP) and figure out the consequences. The two together would significantly strengthen the hand of US corporations seeking ways to drive down EU standards.

From the language used, the intentions of the Commission sound quite sympathetic: “Better regulation,” they say, is about “simplifying the legal framework and reducing regulatory burdens across the single market”, about “the delivery of decisive and effective action on the challenges that Europe is facing today”, and about setting out to “avoid any undue burden. Sensible, realistic rules that do their job to meet our common objectives: no more, no less.” What could possibly the problem?

The problem lies in the true intentions of this “Better regulation” agenda. As revealed in a report from Corporate Europe Observatory and Friends of the Earth Europe, the Commission is in fact creating a mechanism to prevent rules that, while they make sense when judged from an environmental or social point of view, may annoy some business sectors. Cutting through the spin, this is basically an agenda to help business groupings get rid of rules they don’t like, and prevent new rules from emerging that in order to for example, improve health, social conditions or promote a sustainable course, could cost businesses the bottom line. “Cutting red tape” or “reduce the administrative burden” are the most common slogans. In reality the result is the buildup of a set of bureaucratic procedures to steer EU rulemaking in a pro-business direction. Rather ironic, then, that in the name of cutting red tape the European Commission is proposing a new layer of bureaucracy. It seems bureaucracy is not their real target: EU regulations that might annoy businesses are.

Lees verder op Corporate Europe Observatory

Hoe de lobbygroepen de democratieën in de EU ondermijnen

Uit het laatste rapport van Transparency International naar de gevolgen van lobbypraktijken in 19 Europese landen blijkt dat er “ongepaste politieke inmenging plaatsvindt en er een bijna onbegrensde invloed” van bedrijven op de politiek is, schrijft El Confidential. Slechts zeven landen (Oostenrijk, Slovenië, Frankrijk, Ierland, Litouwen, Polen en het Verenigd Koninkrijk) “beschikken over specifieke lobbywetgeving. Dit gebrek [in andere landen] heeft tot gevolg dat de commerciële belangen een bijna onbeperkte invloed kunnen hebben op het dagelijks leven van de burgers.”

In de studie is onderzoek gedaan naar de lobbypraktijken, transparantie en ethiek in de Europese landen en de drie belangrijkste EU-instellingen (Europarlement, Europese Commissie en Europese Raad). Transparency International heeft ook de verschillende sectoren zoals de tabaks-, alcohol-, automobiel-, energie-, financiële en farmaceutische industrie onder de loep genomen.

De situatie is volgens Transparency International weinig bemoedigend: op grond van de internationale standaarden en beste praktijken voldoen de 19 onderzochte landen tezamen aan slechts 31 procent van de normen. Bovenaan het klassement staat Slovenië met 55 procent, op de laatste plaats staan Cyprus en Hongarije met 14 procent. Italië, Portugal en Spanje, drie eurozonelanden die hard zijn geraakt door de crisis, scoren met respectievelijk 20 procent, 23 procent en 21 procent ook slecht. Volgens het rapport gaat het om landen waar de “nauwe banden tussen de publieke en financiële sector voor een verhoogd risico zorgen”.

El Confidencial is van mening dat “Europa een urgente hervorming wat betreft het lobbyen” nodig heeft. Transparency Internal geeft in het rapport aan dat er in Europa zo weinig regels voor lobbyisten bestaan dat zij “democratieën kunnen ondermijnen”. Bovendien “toetst geen van de Europese landen of instellingen op een adequate wijze de overgang van personen van de publieke naar de private sector”, de zogenaamde “draaideuren”. Dat terwijl zij “de eerste keuze voor lobby-activiteiten vormen”. De Spaanse website noemt als voorbeeld Portugal. Daar wordt sinds 1974 54 procent van de ministersposten bezet door voormalige bankiers. In landen als Frankrijk, Spanje en Portugal mogen parlementariërs aan de slag gaan als lobbyist of adviseur, terwijl zij nog hun publieke functie hebben.

Lees verder op VoxEurop