Dat lobbyisten meeschrijven aan Kamervragen, moties, amendementen, spreekteksten of toelichtingen bij wetsvoorstellen is zeer gebruikelijk. Ook tijdens Kamerdebatten sturen ze bij of suggereren vragen, met sms- of Whatsapp-berichten. In de zoektocht naar invloed van lobbyisten stuitte de Volkskrant op een reeks voorbeelden van die praktijk.
De ophef op het Binnenhof was groot toen vorige maand via NRC Handelsblad bekend werd dat het ministerie van Financiën tekstsuggesties had overgenomen van de ING bij een toelichting op de wet op coco-obligaties. De Kamer eiste een debat en stelde bijna tweehonderd vragen over de kwestie. Zowel ING-topman Ralph Hamers als minister Dijsselbloem reageerde verbaasd: het is heel normaal dat de sector expertise deelt, heet het dan.
Lobbyisten in Den Haag beamen dat. ‘Er wordt veel meegedacht en -geschreven, ook aan de parlementaire kant’, zegt Peter van Keulen, directeur van lobbykantoor Public Matters. Politici die verbaasd reageren op het nieuws dat de bank ING meeschreef aan een wettekst, zijn naïef, dom of doen alsof ze niet weten hoe het gaat. ‘Het is schering en inslag’, zegt SP-parlementariër Ronald van Raak. ‘De stolp werd even een stukje opgetild. De opwinding ontstaat omdat die werkelijkheid niet deugt.’ Van Raak verklaarde zijn werkkamer overigens tot lobbyvrije ruimte.
Neem de klimaatwet die Diederik Samsom (PvdA) en Jesse Klaver (GroenLinks) eind vorige maand lanceerden. Met meetbare doelstellingen en een jaarlijkse klimaatbegroting willen ze een eind maken aan de vrijblijvendheid van milieubeleid. ‘Soms moet je lang wachten op je campagnesucces’, tweette Ike Teuling, campagneleider van Milieudefensie. ‘In 2008 voerden wij campagne voor een klimaatwet. Nu dienen PvdA en GroenLinks hem in.’ Inderdaad: de tekst is, op enkele passages na, een kopie van het voorstel van Milieudefensie van zeven jaar eerder.
‘Moties en amendementen schrijven hoort bij het dagelijks werk als lobbyist’, zegt Coen Sleddering, die al sinds 1981 in het vak zit en momenteel voor de vereniging voor fysiotherapeuten werkt. ‘Ik weet welke woorden je moet gebruiken, naar welke stukken je moet verwijzen. Het is uiteraard de verantwoordelijkheid van een Kamerlid te kijken of hij op deze manier geholpen wil worden en de vragen of amendementen ook worden ingediend.’ De ruimte voor lobbyisten ontstaat mede doordat de ondersteuning die Kamerleden van medewerkers krijgen beperkt is.