Ondanks de crisis in Oekraïne wordt president Petro Porosjenko rijker en rijker. Waar andere oligarchen een stap terug moeten doen, gaat het de chocoladekoning voor de wind.
Eén miljard dollar zou hij bezitten volgens het weekblad Novoye Vremya, dat een lijst van de rijkste Oekraïners publiceerde. Petro Porosjenko (50), die behalve president ook eigenaar is van chocolade- en snoepfabriek Roshen, kwam daarmee met stip op nummer zes terecht. Vorig jaar stond hij met honderd miljoen minder nog op nummer negen.
Opvallend, want economisch gezien staat Oekraïne er belabberd voor. De lokale munt, de hryvna, verloor dit jaar zo’n 45 procent van haar waarde ten opzichte van de dollar. Investeerders hebben hun interesse in het land verloren en veel fabrieken, vaak in handen van de oligarchen, moesten hun deuren sluiten vanwege de oorlog in het oosten.
Porosjenko is de enige persoon op de ranglijst die zijn vermogen heeft zien groeien. Rinat Achmetov, de rijkste man van het land en voormalig steunpilaar van de verdreven president Viktor Janoekovitsj, verloor bijvoorbeeld ruim de helft van zijn vermogen ten opzichte van het jaar ervoor.
Maar de macht van de Oekraïense oligarchen reikt veel verder dan het bezit van aandelen in grote bedrijven, en dat is Porosjenko een doorn in het oog. De meeste rijke zakenmannen hebben namelijk ook politieke invloed. Dat was tijdens de lokale verkiezingen twee weken geleden goed zichtbaar. Die stembusgang werd vooral een strijd tussen Porosjenko en de oligarchen Achmetov en Igor Kolomoiski (nummer twee op de lijst van rijken).
Deze laatste twee krijgen steeds meer politieke invloed in de regio’s, maar volgens Kiev plegen ze fraude. Zo werd Achmetov tijdens de verkiezingen op de vingers getikt omdat hij in Marioepol zelf stembiljetten zou hebben bijgedrukt.
En ook Kolomoiski ligt onder vuur. In maart werd hij door Porosjenko al uit zijn functie gezet als gouverneur. Maar zijn partij, geleid door zijn vriend Hennadiy Korban, deed het tijdens de laatste verkiezingen erg goed en zou in de tweede ronde wel eens als winnaar uit de bus kunnen komen. Korban werd dit weekend opgepakt door de geheime dienst, hij zou geld hebben verduisterd. Maar volgens zijn aanhangers is die actie louter politiek gemotiveerd.
Porosjenko beloofde bij zijn aantreden als president een einde te maken aan de alomvattende macht van de rijke zakenmannen. Slechts een deel van die belofte loste hij in. Het parlement nam onlangs een wet aan die alle bestuurders verplicht hun vermogen elektronisch op te geven. Zo heeft iedere Oekraïner inzicht in de omvang van hun rijkdom. Bovendien mogen partijen voortaan alleen nog worden gesponsord door de staat en niet meer door de oligarchen, die vaak hun eigen kandidaten naar voren schoven.
Maar van Porosjenko’s andere beloftes is tot nu toe niet veel terechtgekomen. Hij zou bijvoorbeeld zijn succesvolle chocolade- en snoepfabriek Roshen zo snel mogelijk verkopen als hij president zou worden. Maar dat is ruim een jaar later nog altijd niet gebeurd.
Porosjenko zegt dat hij geen geschikte koper kan vinden omdat het investeringsklimaat momenteel zo slecht is in Oekraïne. Maar ondertussen lijkt de chocoladekoning als enige oligarch niet veel last te hebben van de economisch zware tijden. De fabriek opende dit jaar verschillende vestigingen en veroverde nieuwe markten.
Bron: Het Parool van 4 november 2016 (op papier)