In aanloop naar de onderhandelingen over TTIP, het vrijhandelsakkoord tussen VS en de EU, heeft de Europese Commissie uitvoerig overlegd met bedrijven. Parlementen, vakbonden en milieuorganisaties worden in het donker gehouden.
Minder regelgeving. Dat is volgens Nina Holland waarvoor grote multinationals in Brussel met name lobbyen. “Of als het niet gaat om minder regels, dan wel om de juiste regels voor de industrie”, zegt ze. Holland werkt voor Corporate European Observatory (CEO), een actiegroep die vanuit Europa’s hoofdstad probeert de (ongereguleerde) lobbyactiviteiten te monitoren. “We bestaan sinds 1997,” vertelt ze. “In die tijd was het nog schimmiger omdat er werkelijk niemand naar keek. Met de verschuiving van macht naar de EU heeft het lobbyen een enorme vlucht genomen. Het zit inmiddels ingebakken in de Europese besluitvorming.”
TTIP, het vrijhandelsverdrag waar de EU en de VS over onderhandelen, is volgens Holland een schoolvoorbeeld van die ondoorzichtige politiek. Holland vertelt hoe de Europese Commissie actief het bedrijfsleven betrekt bij de TTIP-onderhandelingen, terwijl parlementen, vakbonden en milieuorganisaties in het donker worden gehouden. Volgens onderzoek van CEO zouden maar liefst 520 van de 560 ontmoetingen van de Commissie ter voorbereiding op TTIP met representanten van de industrie zijn geweest. De agrobusiness blijkt daarbij kampioen lobbyen: organisaties met eufemistische namen als de European Crop Protection Association (pesticide-industrie) en EuropaBio (Monsanto en consorten) hadden wel 113 onderonsjes met de Commissie.
Enig idee wat er tijdens dergelijke bijeenkomsten wordt besproken?
“Wat de Commissie aan ons verstrekt zijn lijsten met ontmoetingen. Vreemd genoeg, zo zeggen ze, wordt er niet genotuleerd. Een enkele keer wordt een verslag verstrekt waarin delen van de tekst zwart zijn gemaakt. Een paar dagen terug kregen we zo’n verslag van een ontmoeting tussen de Commissie en de Europese werkgeversfederatie Business Europe, één van de machtigste lobbyclubs in Brussel. Ze geven aan waarom bepaalde zaken zijn gecensureerd: het zou de relatie met de VS kunnen schaden, of er staat iets in de trant van dat het de onderhandelingspositie van Europa ondermijnt. Maar de informatie die ons als NGO wordt onthouden wordt wel structureel met het bedrijfsleven gedeeld.”
Wat is het belangrijkste waarvoor wordt gelobbyd rondom TTIP?
“Er zijn verschillende termen voor: harmonisation, mutual recognition, regulatory cooperation, maar uiteindelijk komt het allemaal op hetzelfde neer: standaarden naar een gelijk niveau brengen. Voor de EU zou dat een enorme neergang betekenen. Neem landbouw. In de VS mag gewoon veel meer. Denk aan genetische manipulatie, antibioticagebruik, desinfectie van vlees, minder strenge normen ten aanzien van dierenwelzijn, noem maar op. Handelaren en voedselmultinationals zijn gebaat bij zo min mogelijk regels.”