We merken dat er een groeiende kloof is tussen de politiek, de bevolking en de economie. Het vertrouwen dat de bevolking in de politiek heeft slinkt bij zowel de jongeren als de ouderen. De politiek remt de economie met onzinnige belastingwetgeving die multinationals bevoordeelt, maar de start-ups en het MKB (Midden- en kleinbedrijf) benadelen. Terwijl juist de start-ups en het MKB voor banengroei en innovatie zorgen. Exponentiële groei is verantwoordelijk voor de huidige technologische vooruitgang en daarbij horende welvaart. Waarom werkt ons politieke systeem de technologische vooruitgang tegen en wat kunnen wij er tegen doen?
Voordat we deze vraag beantwoorden is het goed om exponentiële groei te begrijpen. De legende bij het ontstaan van het spel schaken is een duidelijk voorbeeld. De uitvinder van het schaakspel mocht van de koning van zijn land om een beloning vragen. Hij vroeg om het eerste vak 1 rijstkorrel, bij het tweede vak een verdubbeling tot het laatste schaakvlak. De koning was in het begin beledigd door in zijn ogen een geringe beloning, maar kwam er door zijn penningmeester achter dat ze de uitvinder nooit deze beloning konden geven. Het aantal rijstkorrels was namelijk 64^2-1=18.446.744.073.709.551.615 en dit staat gelijk aan 461,168,602,000 ton rijst. Deze berg rijst zou groter zijn dan de Mount Everest. We zien exponentiële groei bijvoorbeeld ook terug in de groei van rekenkracht van processoren en ons financieel stelsel in de vorm van rente, helaas maakt de politiek dezelfde inschattingsfouten als de koning in de legende.
Er zijn een aantal scenario’s mogelijk. Het eerste scenario is dat politici exponentiële groei en de gevolgen niet kunnen inschatten of incapabel zijn om er naar te handelen. Veel experts en organisaties zijn ze daarin voorgegaan en hebben de gevolgen van exponentiële groei zwaar onderschat.
Goed voorbeeld is het consultancybedrijf McKinsey dat AT&T in de jaren tachtig adviseert om de mobiele markt niet op te gaan, volgens hun schatting zouden er minder dan een miljoen mobiele telefoons in omloop zijn in het jaar 2000. Een mogelijk actueler voorbeeld is de hedendaagse cryptovaluta-revolutie onder leiding van Bitcoin die de financiële dienstverlening aan het veranderen is. Waarbij een wereldwijd decentraal netwerk zorgt dat financiële transacties voor veel lagere transactiekosten verwerkt kunnen worden zonder centraal gezag. Deze innovaties zorgen ervoor dat de bestaande (verouderde) markten worden opengebroken en er nieuwe markten ontstaan.
Multinationals hebben geen baat bij snelle innovatie aangezien ze zelf vaak een logge bedrijfsstructuur hebben. Daarnaast kost innoveren vaak veel geld en kopen ze liever bedrijven op die innovatief bezig zijn. Dit willen ze natuurlijk zo min mogelijk doen en daarom is het handig om toekomstige concurrenten te hinderen met patentrecht of hogere belastingtarieven. Patenttrollen kiezen vaak ervoor om bedrijven die niet groot genoeg zijn geld afhandig te maken. Het is namelijk vaak goedkoper om een patenttrol af te kopen dan het gevecht aan te gaan in de rechtszaal. Verder is de concurrentie die Starbucks voert met een lokale koffiezaak oneerlijk omdat er een lager belastingtarief geldt voor Starbucks.
Een alternatief scenario dat kan verklaren waarom de politiek technologische vooruitgang tegenwerkt is de invloed van multinationals op de wetgeving. Centralisatie van politieke macht zorgt ervoor dat deze machtscentra makkelijk corrumpeerbaar zijn. Voor multinationals is het een stuk makkelijker om hun lobby-praktijken te richten op de paar plekken waar de meeste politieke macht zich bevindt. Multinationals hebben de middelen om dit ook te doen.
In Nederland lezen we vaak hoe de Amerikaanse politiek veel lijkt op corporatisme, een samenleving waar grote bedrijven veel invloed hebben op de wetgevende macht. Hoewel die gedachte niet zo gek is met de bedragen die rondgaan in de politieke campagnes van de Republikeinen en Democraten, moeten we niet vergeten dat die bedragen openbaar gemaakt moeten worden. In Europa is het veel minder transparant aangezien er een vrijwillig lobbyregister bestaat en we dus niet precies weten welke bedragen er rondgaan in Brussel en Straatsburg.