Het Hof van Justitie van de Europese Unie (EU) heeft woensdag gezegd dat de Europese Centrale Bank (ECB) legitiem grote aantallen staatsobligaties van eurozonelanden kan opkopen om zo de economie in de regio te stabiliseren. De uitspraak komt op het moment dat de centrale bank zich voorbereid om mogelijk een kwantitatief verruimingsprogramma (QE) te gaan inzetten.
Het advies van de advocaat-generaal van het Hof, Cruz Villalon, komt in reactie op een rechtszaak, die is aangespannen door Duitse tegenstanders van het verruimend beleid van de ECB. Zij stellen dat een al bestaand opkoopprogramma, de Outright Monetary Transactions (OMT), in strijd is met het EU-verdrag. Hoewel het advies van Villalon niet bindend is, volgt het Hof dit in de regel wel. Een uitspraak wordt binnen vier tot zes maanden verwacht.
Een negatief advies zou het voor de ECB lastiger hebben gemaakt om een QE-programma te starten. Daarvoor trof de centrale bank onder leiding van president Mario Draghi de afgelopen tijd de voorbereidingen. De verwachting onder marktvolgers is dat Draghi tijdens het rentebesluit op 22 januari zal bekendmaken dat de ECB ook gaat starten met de opkoop van staatsleningen, in een poging hiermee de ultralage inflatie in de eurozone te bestrijden en de economie van de muntunie een impuls te geven.
Duitse beleidsfunctionarissen bij de ECB, onder leiding van havik Jens Weidmann, zijn echter van mening dat een opkoopprogramma van staatsobligaties is strijd is met zowel het mandaat van de centrale bank, als ook met het EU-verdrag. Het advies van Villalon gaat hier dus tegen in, hoewel ook hij beperkingen zet op de opkoop-activiteiten van de ECB, om te voorkomen dat de centrale bank een verkapte vorm van staatssteun gaat bieden aan lidstaten, iets dat niet binnen het mandaat valt.