Toen hij nog hoogleraar economie was, had de Griekse Yanis Varoufakis veel kritiek op de manier waarop Europese politici de crisis in Griekenland probeerden op te lossen. Nu is hij minister van Financiën in de nieuwe Griekse regering. Wij spraken hem in 2011 voor een interview. Worden zijn ideeën van toen het beleid van nu? ‘Het beste wat kan gebeuren met Griekenland is het beste wat voor ons allemaal kan gebeuren: een rationeel herontwerp van de eurozone.’
Nederland maakt een historische fout door opnieuw miljarden naar het Europees noodfonds te sturen, betoogt de Griekse econoom Yanis Varoufakis. Hij heeft radicale oplossingen voor de eurocrisis, maar Europese politici voelen niets voor zijn plannen. Hij wordt elke dag pessimistischer. Het gaat niet om een Griekse crisis, bepleit hij week in week uit, maar om een Europese crisis, en om een wereldcrisis. De Europese leiders willen dat niet toegeven. Maar als de politici nu niet snel met een structurele oplossing komen, zijn er alleen maar inktzwarte scenario’s voor de toekomst. En dat, zo betoogt de econoom, terwijl de oplossing op tafel ligt. ‘We kunnen vandaag beginnen en binnen een paar maanden is de crisis voorbij.’
Varoufakis (50) is hoofd van de afdeling economisch beleid van de Universiteit van Athene. Hij groeide op in Athene, studeerde econometrie aan de Universiteit van Essex in Engeland, gaf daarna les aan de Universiteit van Sydney, schreef diverse boeken, adviseerde van 2004 tot 2007 toenmalig oppositieleider Papandreou en publiceerde A Modest Proposal for Overcoming the Euro Crisis – een voorstel met economische maatregelen om de eurocrisis aan te pakken. Sindsdien verschijnt hij regelmatig als gastspreker bij onder meer de BBC, Sky News, Russia Today, Bloomberg TV en Nieuwsuur. Hij was afgelopen week even in Nederland op uitnodiging van het Nederlands Instituut in Athene.
‘Let’s start’, roept Yanis Varoufakis, en hij wijst een houten stoel aan bij de ontbijttafel in zijn Amsterdamse hotel. Hij heeft haast, alsof hij de economische crisis hier en nu wil aanpakken. De econoom, een lange man met een markant, gebruind gezicht en een fris gestreken paars overhemd, is gisteravond laat in het hotel aangekomen. Hij haalt twee koppen koffie uit de automaat, zakt onderuit op zijn stoel en tikt met zijn vinger op het nieuwste nummer van The Economist dat op tafel ligt, waar paginagroot een donker zwart gat staat afgebeeld in een draaikolk met de tekst: Until politicians actually do something about the world economy… BE AFRAID. ‘Het is echt een heel gevaarlijk moment in de geschiedenis’, zegt Varoufakis. Die boodschap verkondigt hij nu al weken, maanden, als een persoonlijke missie die hij van de daken wil schreeuwen. ‘We moeten inderdaad bang zijn. En niet voor Griekenland.’
Hoe is de situatie in Griekenland op het moment?
‘Het is erger dan iedereen zich kan voorstellen. Mijn salaris van de universiteit is gezakt met 55 procent, ik heb een bestseller geschreven maar ik krijg er geen cent voor. De hele boekenindustrie is in elkaar gestort. Alle grote boekwinkels zijn bankroet. Ze zijn wel open, maar ze betalen de uitgevers niet; nu gaan de uitgevers failliet. Het systeem werkt niet meer. Er zijn duizenden zombiewinkels: winkels die hun reserves opmaken en dan sluiten. Op mijn universiteit zijn sinds maart de toners van het kopieerapparaat leeg. Wetenschappelijke assistenten zijn ontslagen. De beste mensen vertrekken. Het zijn persoonlijke drama’s. Wij hebben nooit een goed sociaal systeem gehad, maar we hadden de familie. Er was altijd wel een generatie die geld verdiende en die voor de andere generatie betaalde. Nu hebben alle drie de generaties, grootouders, ouders en kinderen, problemen – dat is voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog.’
Deze week is het Nederlands parlement akkoord gegaan met een uitbreiding van de bijdrage aan het Europese noodfonds, met een bedrag van 98 miljard, om de Grieken te helpen.
‘Dat zal de geschiedenis ingaan als een historische fout van het Nederlands parlement. Het noodfonds, of de European Financial Stability Facility (EFSF), is een giftige organisatie die nooit opgericht had moeten worden, en zeker niet nog meer geld moet krijgen. Het is een schandaal.’
Waarom?
‘Zogenaamd uit solidariteit met Griekenland wordt jullie gevraagd om leningen te garanderen die niet naar Griekenland gaan om de economie te stimuleren, maar slechts tien seconden in handen zijn van de Griekse overheid om daarna naar de crediteuren, de Europese banken te gaan. En de tragedie is dat die Europese banken bankroet zijn. Dus dat geld gaat ook niet naar Nederlandse investeringen of hypotheken, maar verdwijnt in de failliete Europese banken. Dus het is niet goed voor Griekenland, en evenmin voor Nederland of Duitsland. Deze vicieuze cirkel is het begin van het einde van de eurozone.’
Lees verder op De Groene Amsterdammer
Hieronder een interview van de BBC met Yanis Varoufakis van vrijdag 30 januari 2015
http://youtu.be/BiIO4YciewU