Yanis Varoufakis ontmaskert de echte agenda van de Eurogroep

Vijf maanden was Yanis Varoufakis minister van financiën van Griekenland en onderhandelde hij met de Europese trojka over de Griekse schuldenberg. Hij schreef zijn ervaring neer in een schroeiend verslag ‘Adults in the Room- My battle with Europe’s Deep Establishment’. Conclusie? Wat de trojka doet is nog extremer dan progressieve critici denken. Dit is een agenda voor een bikkelharde neoliberale ‘nieuwe orde’.

Het jaar 2015 was voor sociaal bewogen Europeanen cruciaal. Voor het eerst werd een regering in een EU-land gevormd, die openlijk inging tegen de sociale inleveringslogica van de Europese instellingen, in het deftige jargon ook bekend als ‘besparingen’. De linkse partij Syriza behaalde 36,3 procent van de stemmen in Griekenland.

Dankzij het Griekse electorale systeem kon Syriza daarmee als grootste partij de bonus van 50 extra parlementszetels opstrijken. Dat systeem had er na de fascistische dictatuur (1967-1974) tot 2015 voor gezorgd dat de twee grote machtspartijen, de sociaal-democratische PASOK en de conservatieve Nieuwe Democratie, er zeker van konden zijn dat steeds één van hen de regering zou vormen. De Nieuwe Democratie verloor slechts enkele procenten maar PASOK klapte in elkaar.

Hoe relatief een dergelijk consoliderend systeem is bleek vrij snel. Syriza had dan wel een parlementaire meerderheid (samen met de kleine rechtse partij ANEL) maar niet de reële macht die de traditionele partijen wel hebben. De partij kon ook niet terugvallen op de steun van de economische elites in binnen- en buitenland of van de Europese en financiële instellingen.

Reeds bij de eerste vergadering van de Eurogroep2 waar Varoufakis als kersvers minister van financiën aan deelnam in Brussel was het voor hem duidelijk: dit ging niet over de oplossing van de Griekse schuldenberg. Zijn voorstellen werden niet geapprecieerd. Niet zozeer omdat ze onaanvaardbaar waren – dat waren ze ook – maar vooral, omdat hij het aandurfde met voorstellen te komen.

“Zo werkt het hier niet”, was de boodschap.

Macht zonder controle – De trojka

https://www.youtube.com/watch?v=2zzMWcadFE4

Al vijf jaar worstelen de crisislanden van de eurozone met hun schuldenlast. Om hun broodnodige noodleningen te krijgen, moeten ze zich noodgedwongen de wet laten voorschrijven door ambtenaren die niet zijn onderworpen aan parlementaire controle: de trojka. Gerekruteerd uit de instellingen IMF, de ECB en de Europese Commissie, dwongen zij de landen tot besparingen van verwoestende proporties. Echter, de positieve impact van de besparingsmaatregelen bleef voor de meeste landen uit. Economisch journalist Harald Schumann zoekt tot de bodem uit wat de oorsprong en impact is van specifieke besluiten van de trojka in een spannende onderzoeksreis.

Dat Juncker van de trojka af wil is geen nieuws

Jean-Claude Juncker wil van de trojka af. Zo melden anonieme bronnen aan de Duitse krant Handelsblatt. Dat klinkt allemaal heel spannend. Maar dat de voorzitter van de Europese Commissie deze samenwerking met het Internationaal Monetair Fonds en de Europese Centrale Bank wil opzeggen, is amper nieuws te noemen.

Van meet af aan wilden de meeste Europese politici het IMF er niet bij hebben. Het is aan de halsstarrigheid van toenmalig premier Jan-Peter Balkenende en minister Jan-Kees de Jager te danken dat het IMF als onpartijdige en deskundige organisatie betrokken werd bij de eurocrisis. Aanvankelijk wilde niemand dat, zelfs bondskanselier Angela Merkel niet.

Gelukkig kwam het er toch van. Natuurlijk is Europa eigenlijk te rijk om de financiële steun van het IMF in te roepen. Maar de eurozone kon wel wat professionaliteit gebruiken. Én een tamelijk apolitieke club. Ook achter het IMF schuilen politieke belangen, maar tegen de mate van politiek gekonkel van de eurozone kan het echt niet op.

Het IMF is ook de enige partij in deze gebleken die in staat was tot kritische zelfreflectie. Zo heeft het geconcludeerd dat de zaak-Griekenland niet goed is aangepakt. Toen het IMF met dit kritische rapport in 2013 naar buiten kwam, waren de rapen gaat. Toenmalige eurocommissaris Olli Rehn zeikte het IMF af, Duits minister Wolfgang Schäuble kondigde het einde van de trojka aan, alleen Nederland bleef het IMF steunen.

Lees verder op Vissers Voetnoot

De Grieken bestaan niet

Het zijn de rijke noordelijke EU-landen die door de Trojka zijn gered, niet ‘De Grieken’.

Er zal de komende weken veel over de Grieken worden gesproken. Zo van “De Grieken” hebben hun billen gebrand en kunnen nu niet weigeren op hun blaren te zitten. “De Grieken” hebben de miljarden opgesoupeerd die voor onze bejaarden waren bestemd. Als “De Grieken” eind januari verkeerd stemmen, dan brengen zij de euro en de EU in gevaar. Ik zeg u: “De Grieken” bestaan niet.

Er bestaat wel een Grieks electoraat dat volgens de peilingen steeds meer naar links opschuift en waarschijnlijk ook naar rechts want de neonazistische Gouden Dageraad verheugt zich in een bestendig groeiende populariteit. Het kent ook een variant van de Nederlandse links-rechts-coalitie, namelijk een regering, gedomineerd door de conservatieve Nieuwe Democratie en de socialistische Pasok.

Deze Pasok is bij de vorige verkiezingen al zwaar gehavend en wordt zo geassocieerd met een neoliberaal bezuinigingsbeleid dat ze net als de PvdA haar relevantie en betekenis waarschijnlijk voorgoed heeft verloren. De Nieuwe Democratie staat er ook slecht voor maar verkeert allesbehalve in stervensgevaar omdat het gevoerde beleid niet zo ver afstaat van de eigen ideologie.

Dat beleid is min of meer opgedrongen door de Trojka – afgevaardigden van de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank en het Internationaal Monetair Fonds, die op nogal dwingende wijze bezuinigingen suggereert en privatiseringen oplegt. Het komt erop neer dat de rekening voor het wanbeleid bij de gewone burgers wordt gelegd, die part noch deel hebben gehad aan de corruptie, de dubbele boekhouding van de overheid, de geldverspilling en de bouw van witte olifanten, bijvoorbeeld in het kader van de Olympische Spelen. Het is daarbij nuttig om te weten dat die dubbele boekhouding werd opgezet in samenspraak met de Amerikaanse bank Goldman Sachs.

De Griekse overheid kon haar schulden gemakkelijk financieren tot de banken overal ter wereld ineens door de belastingbetalers gered moesten worden omdat ze zich massaal kapot gegokt hadden. Daardoor bleek de Griekse staat ineens op een faillissement af te stevenen, wat de trotse euro op losse schroeven zette.
Daarom schoten de regeringen van de overige euro-landen te hulp. Of liever gezegd: ze plaatsten Griekenland in de schuldsanering in ruil voor nieuwe kredieten waarmee het land aan zijn internationale verplichtingen kon voldoen.

De miljarden euro’s gingen via Athene linea recta naar de schuldeisers – veel daarvan in de rijke noordelijke EU-landen – die ooit zonder blikken of blozen de overheid in Athene vol hadden gestopt met hun leningen. Zij zijn het die door “de belastingbetaler” zijn gered en niet “De Grieken” om één keer in het misleidende taalgebruik te vervallen dat wij de komende maanden zo vaak gaan horen. Het zijn juist de regeringen in het noorden van Europa die met dit beleid hun eigen huid en die van hun financiële sector hebben gered.

Lees deze column van Han van der Horst verder op Joop

Trojka dreigde Ierland met faillissement

Senior European and European Central Bank (ECB) officials agreed to threaten Ireland with national bankruptcy if the government made any attempt to burn bondholders, the Sunday Independent can reveal.

The threat was made at a high-level teleconference meeting, details of which have been revealed for the first time by the Central Bank governor, Dr Patrick Honohan.

Mr Honohan, who famously told the nation Ireland would be entering the Troika bailout programme live on radio as government ministers were publicly denying it, also revealed he was kept out of loop about the meeting.

In a new book about the late Brian Lenihan [Minister van Financiën van 2008 tot en met 2011, red.], Mr Honohan said he only found out about the meeting after the Troika delivered the ultimatum to Mr Lenihan on November 26, 2010.

“The Troika staff told Brian in categorical terms that burning the bondholders would mean no programme and, accordingly, could not be countenanced,” Dr Honohan writes. “For whatever reason, they waited until after this showdown to inform me of this decision, which had apparently been taken at a very high-level teleconference to which no Irish representative was invited.”

Dr Honohan’s revelations will add more fuel to claims that Ireland was “bullied” into the bailout. They are also likely to lead to growing demands here for former ECB president Jean-Claude Trichet, who played a central role in the Irish bailout and the handling of the Eurozone crisis, to appear before the banking inquiry over the coming months.

The ECB last week came under renewed criticism for failing to publish a letter sent by Mr Trichet to Mr Lenihan during the same period of November 2010, despite a request from the European Ombudsman, Emily O’Reilly.

Lees verder op The Independent

Trojka-onderhandelingen gaan van start

Vandaag beginnen de onderhandelingen tussen de Griekse overheid en de trojka. We zijn het ondertussen al een paar jaar gewoon. Drie mannen in pak worden met een auto tot voor het ministerie van Financiën gebracht en dan snel naar binnen geleid om er uren later weer buiten te komen. En telkens blijkt weer dat Griekenland zijn deel van de overeenkomst met de trojka niet tijdig is nagekomen, waardoor het geen schijf van de noodlening krijgt (of slechts met heel wat uitstel).

Bij elk bezoek van de trojka zijn er wel protesten, of soms ook relletjes in de Griekse hoofdstad. Maar dit keer zullen de onderhandelingen plaats vinden in Parijs en niet Athene. Misschien om te vermijden dat er weer rellen uitbreken? Er moeten namelijk zware knopen worden doorgehakt dit keer. Er staan nog maar eens 6500 banen in de overheidssector op de wip, de trojka wil dat huizen van Grieken die hun leningen niet meer kunnen afbetalen (hun aantal groeit gestaag) in beslag worden genomen, er moeten dringend stukken land worden verkocht, een deel van elektriciteitsmaatschappij moet worden geprivatiseerd en zo meer. En het besparingsbeleid moet nog verder doorgaan.

Er zullen nauwelijks Griekse reporters naar de Franse hoofdstad worden gestuurd om de onderhandelingen op te volgen. Daarvoor zitten de Griekse media te veel in de schulden. Dus het zal vooral gaan om geruchten, waar het Griekse journaille zo goed in is.

Van de kant van de regering wordt gezegd dat de onderhandelingen in Parijs plaatsvinden omdat dit de laatste onderhandelingen zijn. Het gaat namelijk om de laatste horde die dient te worden genomen, om de laatste schijf van de noodlening te krijgen. En daarna is het afgelopen met de leenovereenkomst, aldus de regering. Ze vergeet er wel bij te vermelden dat Griekenland nog op zijn minst 50 jaar onder toezicht blijft van de leenheren.

Ondertussen staat de openbare schuld op 177% van het BNP. Dat BNP is nog steeds aan het dalen en in de toeristische maand juli 2014 stond het werkloosheidscijfers op 27,2% (dat terwijl premier Samaras 770.000 banen belooft tegen 2020 – hoe hij dat gaat klaarspelen is voor iedereen een raadsel). Dat daalt dus maar niet. Genoeg factoren om Wolfgang Schäuble te geloven: er is een derde leenovereenkomst nodig, want Griekenland zal het niet redden. Het land kan zijn schulden nooit afbetalen onder de gegeven omstandigheden.

Lees het hele artikel op de blog van Bruno Tersago