Als antwoord op de bezorgdheid van het parlement over de afslachting van christenen in Irak door ISIS, bedacht Frans Timmermans een dooddoener. Een formule die moest afleiden van martelingen en onthoofdingen. Uw minister meldde dat Bagdad geen christenen vervolgt. De Iraakse grondwet beschermt ze. Basta.
Wat een doorzichtig cynisme. Alsof je op een strand gelaten staat te oreren dat op zee het zeerecht geldt, terwijl voor je ogen zwemmers door haaien worden vermorzeld.
Het is in Irak inmiddels zo gruwelijk, dat sommige verdreven Yezidi hun wegkwijnende kinderen zelf doden om hen het geweld van ISIS te besparen. Wanhoopsdaden die we niet kunnen beoordelen met onze vertrouwde, in welvaart en veiligheid gekoesterde moraal. Ze behoren tot de zwartste bladzijdes van de wereldgeschiedenis en, afgrijselijk genoeg, tot het heden. Maar Timmermans heeft ineens geen tekst.
Kort geleden stond de PvdA’er nog nabestaanden van inzittenden van MH17 te omhelzen – geraakt, leek het. Was dat echt of vals, vraag je je nu af, door zijn stilte over de uitroeiing van christenen. Hoe ook terug te kijken op de speech die Timmermans over MH17 bij de Verenigde Naties hield? Die was belangrijk. Niet om het emotionele gehalte. Elke politicus kan emotie tonen en emotie leidt lang niet altijd tot nuchtere oplossingen. De speech was belangrijk om de retorische truc die aangaf welke geestelijke ramp de mensheid met terreurdaden mee treft. Wat zei hij precies? ’Tot mijn sterfdag zal ik niet begrijpen waarom het zo lang duurde voordat de reddingswerkers toestemming kregen hun moeilijke werk te doen (…).’ Uit alle harten gegrepen. Maar als politiek statement klopt het niet. Want natuurlijk kan een zichzelf respecterende minister van Buitenlandse Zaken begrijpen hoe rebellen in Oost-Oekraïne huishouden. Welke tribale driften er heersen in dat wetteloze domein van warlords die niets om mensenlevens geven. Natuurlijk begrijpt de ervaren politicus Timmermans de bedorven logica van Poetins tuig.
Maar bij de VN maakte hij duidelijk dat hij die logica niet wil accepteren – als mens met een hart. Daarmee trok Timmermans een grens tussen het behapbare en het onvergeeflijke. Tussen wat tot keiharde diplomatie behoort en de barbaarse schaamteloosheid van terroristen, waar geen beschaafd land zich raad mee weet.
Omdat hij dat onderscheid kent, is het kwalijk dat hij niet eenzelfde humane vertwijfeling toont nu ISIS christenen en moslims vermoordt, om fascistische waanidealen die ook bij adepten in de EU aftrek vinden.