Het is onvermijdelijk dat de eurolanden meer soevereiniteit opgeven om de stabiliteit van de eurozone te garanderen. De eurocrisis leert dat vrijwillige afspraken alsook Europese regels niet voldoende zijn om nieuwe drama’s als in Griekenland te voorkomen. Dat schrijven de ‘vijf presidenten’ van Europa – voorzitter Juncker van de Europese Commissie, EU-president Tusk, ECB-baas Draghi, Eurogroepvoorzitter Dijsselbloem, Europees Parlementsvoorzitter Schulz – in een gezamenlijk rapport dat maandag wordt gepresenteerd.
Verdergaande integratie van de eurolanden wordt als het aan de ‘presidenten’ ligt echter uitgesmeerd over de nodige jaren. Voor de korte termijn (tot medio 2017) stellen ze bescheiden stappen voor als de oprichting van een Europese Budgettaire Raad die gevraagd en ongevraagd adviezen uitbrengt over het nationale begrotingsbeleid. Daarnaast moet er striktere afspraken komen die de concurrentiekracht van de nationale economieën (loonontwikkelingen koppelen aan productiviteitsstijging) versterken.
Het rapport over de ‘voltooiing’ van de economische en monetaire unie, volgt op eerdere blauwdrukken van de vorige Commissievoorzitter Barroso en van voormalig EU-president Van Rompuy. Die gingen aanzienlijk verder met hun aanbevelingen. Het rapport van de vijf presidenten heeft alle kenmerken van een moeizaam compromis en is eveneens interessant om wat er niet in staat.
De vijf presidenten benadrukken dat de eurozone meer moet doen dan ‘overleven’. Het moet lonend zijn voor burgers, bedrijven en lidstaten de euro te hebben, waarvoor ze immers hun monetaire beleid hebben afgestaan aan de ECB. ‘We zijn vastbesloten de monetaire unie te versterken’, zegt Dijsselbloem.
Het rapport analyseert de tekortkomingen van de eurozone (wel een gedeelde munt, weinig middelen om eurolanden in het gareel te houden), alsook het crisisherstel dat afgelopen jaren plaatsvond. ‘Het is nu de hoogste tijd de funderingen te versterken’, aldus de presidenten. Anders verscheuren de grote verschillen tussen de landen uiteindelijk het europroject.