Als u dacht dat het omvangrijke QE-programma van de ECB al erg genoeg was, dan heeft de Frankfurter Algemeine Zeitung slecht nieuws voor u. De krant ontdekte op basis van een proefschrift van onderzoeker Daniel Hoffmann dat verscheidene centrale banken in de EU al jaren op enorme schaal staatsobligaties hebben ingekocht: eind 2014 stond de teller op € 720 miljard.
Dat dit nu pas naar buiten komt is het gevolg van het feit dat de betrokken centrale banken zich bediend hebben van een groot aantal schimmige boekhoudtrucs om de obligaties zoveel mogelijk uit de boeken te houden. Zo werden staatsobligaties weggeschreven onder “overig waardepapier”, maar de meest toegepaste maatregel is het wegschrijven van de aankopen onder vertrouwelijke ANFA-overeenkomsten.
Deze Agreements on Net Financial Assets zijn afspraken tussen de centrale banken en de ECB over wat een bank allemaal op zijn balans heeft aan staatspapier, maar dat niet volgens de openbare opkoopprogramma’s zoals het SMP (QE)-programma is geregeld. De Anfa-regelingen zijn pas recent aan het licht gekomen, toen bleek dat een groot deel van het Griekse schuldpapier via dergelijke regelingen verdeeld was.
Slechts enkele bankiers uit de hogere echelons van de banken hebben toegang tot de gegevens; verder vindt deze verkapte vorm van staatssteun dus volstrekt zonder democratische controle plaats.Uiteraard zijn het de landen met stagnerende economiën en grote begrotingstekorten die het enthousiast aan het opkopen geslagen zijn, met name Frankrijk en Italië.