Tag: belastingontwijking

Multinationals onttrekken naar schatting jaarlijks 600 miljard euro aan belasting-heffing. Dat moet anders, vindt topeconoom Gabriel Zucman.

Uit de deze week gepubliceerde Paradise Papers blijkt hoe de rijkste individuen en bedrijven van de wereld alles doen om belasting te ontwijken. Apple, Nike, Facebook, Uber: allemaal schuiven ze hun merken, logo’s, royalty’s, algoritmes en winsten op zo’n manier rond tussen belastingparadijzen dat ze vrijwel geen belastingen hoeven te betalen.

Zucman waarschuwt voor ontwrichting van het democratische bestel en het economische systeem als het zo doorgaat.

„Je kunt het kunstmatig schuiven met winsten heel simpel oplossen.”

Stel: Apple draait 5 procent van zijn wereldwijde omzet in Nederland. Dan zou in Zucmans systeem Nederland belasting moeten heffen op 5 procent van Apple’s winst.

„Het interessante aan die oplossing is dat je helemaal niet de hele wereld tegelijk nodig hebt om dit in te voeren. Als één land ermee begint, kan dat de rest van de wereld laten zien dat het werkt, en volgt de rest vanzelf.”

Wie dezer dagen luistert naar de Europese Commissie of het Europees Parlement, hoort van iedereen dat er hard gewerkt wordt aan de aanpak van belastingontwijking door multinationals. De echte onderhandelingen vinden echter in Parijs plaats, bij de OESO, de club van rijke landen. Uit een van de stukken die deze organisatie onlangs publiceerde blijkt echter dat de regels van de interne Europese markt juist een effectieve aanpak belemmeren. Daar hoor je verder nooit over, maar het zou hoog op de agenda van het EP moeten staan.

Omdat dit najaar spijkers met koppen geslagen moeten worden in Parijs, publiceert de OESO op dit ogenblik document na document over maatregelen die genomen kunnen worden tegen belastingontwijking. Eén van die documenten gaat over de belasting van moeder- en dochterondernemingen.

Stel een multinational is in Nederland gevestigd en heeft een dochterbedrijf in Ierland. In Nederland bedraagt de vennootschapsbelasting 20-25%. In Ierland is dat 12.5%. Het is dus voor het bedrijf erg aantrekkelijk om veel winst te laten neerslaan bij de dochter in Ierland, zodat er in Nederland nauwelijks belasting betaald hoeft te worden. Inkomsten die de moederonderneming ontvangt in de vorm van dividend op haar aandelen bij de dochteronderneming blijven sowieso onbelast, omdat ervan uitgegaan wordt dat er al door de dochter belasting betaald is, maar in dit voorbeeld dus wel veel te weinig.

Het toerekenen van inkomsten is iets waar de OESO ook naar kijkt, maar het is lastig om daar nauwkeurige regels voor op te stellen. Je kunt dit probleem gemakkelijk omzeilen door te stellen: als er veel inkomsten bij de dochteronderneming terechtkomen, dan belasten we de moederonderneming extra, totdat over alle inkomsten bij elkaar opgeteld het Nederlandse tarief is betaald.

Het Europese Hof van Justitie heeft hier voor dochterondernemingen in de lidstaten een stokje voor gestoken: met zo’n beleid zou de vrijheid van vestiging van bedrijven (onderdeel van de interne markt) in gevaar komen. Alleen als het gaat om dochterondernemingen die louter en alleen zijn opgezet om belasting te ontwijken en verder geen eigen economische activiteiten ontwikkelen, mag je wat doen.

De OESO respecteert de jurisprudentie van het Hof. Dat doen ze, omdat er anders een voordeel zou ontstaan voor de EU-lidstaten: die kunnen immers zeggen dat ze van extra belastingheffing moeten afzien, omdat dat van Brussel niet mag. Andere OESO-landen zouden wel de extra belasting moeten gaan heffen. Geen multinational wil zich dan in die landen vestigen en de EU zou opeens heel aantrekkelijk worden voor multinationals.

Kort en goed: de mogelijkheden om ervoor te zorgen dat multinationals echt belasting gaan betalen, worden beperkt door de EU zelf.

Lees verder op EU KnowHow >>>

De Grieken willen de haven van Piraeus en veertien regionale vliegvelden te koop zetten. Om Brussel hun goede wil te tonen doen ze de wedkantoren bij de paardenraces er ook nog bij. Gisteren bleek dat het niet genoeg is. De trojka van IMF, Europese Bank en EU wil meer privatisering, meer bezuinigingen en meer hervormingen, voor ze het laatste deel van een lening van 244,6 miljard euro, 7,4 miljard, naar Griekenland overmaken.

Invoering van kijk- en luistergeld moet nu de financiële ondergang van Griekenland voorkomen. Wellicht is het een beter idee de hele Griekse tv aan John de Mol te verpatsen.

Gisteren presenteerde de Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen SOMO het rapport Klatergoud. SOMO onderzocht belastingvermijding door multinationals in Griekenland. Zoals het Canadese bedrijf Eldorado Gold, dat er een goudmijn exploiteert – die was dus al geprivatiseerd. Eldorado vermijdt belastingen via een constructie die loopt via Barbados én de Amsterdamse Zuidas. Eldorado is niet de enige die via de Hollandse weg de Griekse staatskas benadeelt, bedrijven als BMW en Bayer doen dat ook.

Nederland faciliteert niet alleen de roof in Griekenland. Ook het geplaagde Portugal wuift treurig vaarwel naar de miljoenen belastingeuro’s die niet in de schatkist belanden, maar over de grens verdwijnen naar de Zuidas.

Zoals bekend mogen we Nederland op last van de regering sinds 2013 geen belastingparadijs meer noemen, maar ik vermoed dat ze daar bij de boards van diverse multinationals (Starbucks) lak aan hebben. We zijn alleen geen belastingparadijs voor onze eigen staatsonderneming NS. Die moest, zo bleek onlangs, uitwijken naar Ierland om tussen 1999 en 2012 250 miljoen euro belasting te ontduiken.

Geheel legaal. Dat zeiden de bazen van Eldorado ook, naar aanleiding van het SOMO-rapport over hun Griekse mijn en de fiscale trucs: ‘volkomen legaal’. En dat is natuurlijk ook precies het punt. Op de een of andere manier is het multinationals toegestaan ons op klaarlichte dag te beroven. Jaarlijks wordt in de EU voor 1.000 miljard euro aan belastingen ontweken – vier keer de volledige lening aan de Grieken.

Gisteren toog een commissie uit het Europees Parlement aan het werk. Die gaat onder meer onderzoeken hoe het zit met zogenoemde tax rulings, gunstige fiscale regelingen waarmee landen bedrijven lokken. Er zijn twee hoofdverdachten: Luxemburg en Nederland.

Lees deze column van Bert Wagendorp verder bij de Volkskrant

Bedrijven in de EU moeten een eerlijke fiscale bijdrage leveren. De Europese Commissie gaat daar in 2015 aan werken, aldus de commissarissen Margrethe Vestager en Pierre Moscovici in Trouw.

Eindelijk wakker geworden, zou je zeggen, wie kan daar nu tegen zijn? Ware het niet dat Brussel daarmee een voet tussen de deur krijgt en de geesten rijp maakt voor een Europees belastingstelsel voor burgers. En stap voor stap dragen we weer soevereiniteit over…

Lees verder op Trouw