Een nieuw corruptieschandaal lijkt de Spaanse regeringspartij Partido Popular de nekslag te gaan geven, de excuses van premier Rajoy ten spijt. De aanhang van protestpartij Podemos groeit.
Na weken van getalm en zich afzijdig houden heeft de Spaanse premier Mariano Rajoy dinsdag publiekelijk zijn excuses aangeboden voor de corruptieaffaires die zijn regeringspartij Partido Popular (PP) teisteren. ‘Ik verontschuldig me in naam van mijn partij aan alle Spanjaarden voor het feit dat ik mensen heb benoemd op verantwoordelijke posten die ze niet waardig waren’, sprak hij in de senaat. ‘Ik begrijp de verontwaardiging van de burgers’.
De afgelopen dagen dienden nieuwe corruptieschandalen zich in zo’n hoog tempo aan dat het incasseringsvermogen van de gemiddelde Spanjaard is geknapt. De leden van de conservatieve PP verdringen zich voor de rechter.
Zwarte creditcards, een zwarte partijkas, de ‘jonge Nicolás’ (20) die zichzelf duur verkocht als zwendelende partijnetwerker: de satirische televisieshows in Spanje konden hun lol niet op. Maar maandag werd het duidelijk teveel toen er weer een groots corruptienetwerk werd blootgelegd. De mega-operatie ‘Punica’ kent 51 nieuwe arrestaties en 250 miljoen euro aan corrupt geknoei. Bedrijven, vooral in de bouw, kochten politici om voor opdrachten en andere gunsten.
Het moet ophouden, stelde een uitzonderlijk eensgezinde Spaanse pers. Rajoy laat grotelijks verstek gaan, luidde hun conclusie. Vanwege de zaak van de ‘spookcreditcards’, die voor vele miljoenen werden uitgedeeld bij de spaarbank Bankia, zegde ex-premier Rodrigo Rato zijn partijlidmaatschap op. Pas gisteren besloten de conservatieven nog twaalf verdachten tijdelijk uit de partij te gooien.
Zowel de regeringspartij als de socialistische oppositie heeft het met regelmaat over het bestrijden van de corruptie en ‘democratisch herstel’. Maar die geruststellende woorden hebben de woede in Spanje alleen maar groter gemaakt. Het land wordt geregeerd door een machteloze, wetteloze, corrupte bende, die zonder enige controle de bevolking plundert, vat de Spaanse hoogleraar filosofie Ramón Vargas de gevoelens samen. Spanjes democratie kent een ernstige systeemfout met twee grote, autoritair geleide partijen die in alle instituten van de maatschappij – rechtbanken, justitie, rekenkamers, de centrale bank, financiële instellingen – onderling de macht verdelen in plaats van elkaar in de gaten te houden.