De Tweede Kamer staat buitenspel in Brussel. De volksvertegenwoordiging tast in het duister over wat de Nederlandse regering daar uitspookt. Zelfs nu het kabinet belooft zich in te zetten voor meer transparantie, kan niemand controleren of dat ook echt gebeurt.
Laatste Nieuws
Het referendum is nodig om de tirannie van de kleine meerderheden te bestrijden
Ineens kan ik mij voorstellen hoe het is om D66’er te zijn. Dat voelt zo. Een tijdje terug besloot ook ik om de kroonjuwelen van het referendum naar het schuurtje te doen. Dat was na de Brexit en vooral de Catalaanse onafhankelijkheidsstem. Een kleine meerderheid mag toch niet een heel volk gijzelen, was de overweging. Kleine meerderheden, opgeklopte tegenstellingen, onoverzienbare gevolgen. Dan maar geen referendum. Ik kreeg applaus van verstandiger mensen, maar het bleef knagen. En nu het kabinet zo voortvarend af wil van het referendum, weet ik het zeker: afschaffen is een slecht idee.
Welvaart versus welzijn
Economische groei wordt sinds de tweede wereldoorlog gezien als de oplossing voor vele, zo niet alle, problemen. Politieke programma’s kenmerken zich dan ook door een sterke focus op economische groei. Vanaf de studenten opstanden in de jaren 60 van de vorige eeuw heeft zich een steeds krachtiger trend gemanifesteerd, de individualisering. De individualisering heeft ertoe geleid dat het streven naar welvaart- en welzijnverbetering voor de maatschappij steeds meer is verschoven naar welvaartsverbetering van het individu. Solidariteit is inmiddels als woord uit de mode en politiek incorrect. Het streven naar zelfverrijking is, met steun van de politiek, uitgegroeid tot een brede maatschappelijke stroming.
D66: that not winning feeling. O-oh
Het was even ontnuchterend als bevreemdend. Zodra deze week tot het Binnenhof doordrong dat ze bij GeenStijl annex GeenPeil hun zinnen hebben gezet op een laatste referendum, over de Donorwet van Pia Dijkstra (D66), stond de vrees voor een nieuwe afgang bij menigeen meteen in de ogen. O-oh. In de Amerikaanse politiek is er een term voor: that not-winning feeling. Het idee dat het allemaal niet meer uitmaakt. Dat het om het even is welke argumenten je hebt, of welke strategie je bedenkt. Dat de uitkomst toch vaststaat: wéér een smadelijke nederlaag.
Hoofdredacties Pauw & Volkskrant <3 referendum
Ook een ding. Mainstreammediërende referendumfans. Ja dat las u goed. De main stream media omarmen het donorreferendum en wij omarmen de media die het referendum omarmen. Het is campagne immers, en voor die campagne was gisteravond een goede avond. Na het hoofdredactioneel commentaar in de Volkskrant staat ook hoofdredactioneel presentator Jeroen Pauw – van het programma ‘Pauw’ – achter het donorreferendum: “Gewoon handtekening zetten, dan komt dat referendum er. (…) Ik mag best zeggen dat het goed is voor de democratie, dat we een referendum hebben. Referendum punt en el is de website.” Hoe kan dat toch mensen? Is het omdat ze bij de Volkskrant zo’n enorme touwtyfushekel aan D66 hebben? Omdat Pauw altijd maar weer in de schijnwerpers wil staan en er een snood plan van TMG BNNVARA achter zit? Of zou het gewoon zijn omdat ze het referendumvoorstel net als meer dan 31.000 ondertekenaars een goed idee vinden?
De aanpassing van de inlichtingenwet toont het nut van referenda aan
Minister Ollongren zegt het zelf: de verbeteringen die zij namens het kabinet gaat aanbrengen aan de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten zijn meer dan cosmetisch. De nieuwe wet gaat weliswaar op 1 mei in, maar zal worden aangepast aan de bezwaren van de nee-stemmers die het referendum van 21 maart met klein verschil hebben gewonnen. Door de inlichtingenwet te verbeteren na de verrassende uitslag van het referendum, erkent de regeringscoalitie dat het instrument referendum een nuttige aanvulling is van het stelsel van de parlementaire democratie. Het is dan ook niet meer vol te houden om, zoals de coalitie wil, het referendum af te schaffen. Het zou dan ook verstandig zijn wanneer de Eerste Kamer dit kabinetsvoorstel zou afwijzen.
Met het Sleepwetreferendum bereikte de kiezer wat D66 niet lukte
Ineens bleek er van alles mogelijk – en het ging ook nog eens snel en relatief soepel. Iets meer dan twee weken na het verloren referendum presenteerde het kabinet afgelopen vrijdag een reeks aanpassingen aan de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv). Met dit pakket hoopt de coalitie tegemoet te kunnen komen aan de zorgen van de kiezers, die op 21 maart met een klein verschil (49,4 tegen 46,5 procent) nee zeiden tegen de wet. Met dit akkoord heeft de coalitie het politieke gesteggel over de Wiv vermoedelijk achter zich gelaten. Maar de discussie over het referendum is er eigenlijk alleen maar ingewikkelder op geworden. Met deze soepele oplossing toont het kabinet namelijk aan dat het raadgevend referendum, dat op het punt staat afgeschaft te worden, wel degelijk een nuttig politiek instrument kan zijn. Voor D66 is dit een pijnlijke constatering. De kiezer kreeg voor elkaar wat de partij tijdens de maandenlange kabinetsformatie niet lukte: wijzigingen afdwingen in een wet waarover serieuze twijfels bestaan.
Rutte: Ik vind referenda een gruwel
Voorstanders zien het als hét bewijs dat een raadgevend referendum wel degelijk iets toevoegt aan de democratie: de gang van zaken rond de inlichtingenwet. Zo kan het dus ook, menen voorstanders. Er is uitvoerig en inhoudelijk gedebatteerd over een complex onderwerp als de balans tussen veiligheid en privacy, de opkomst was hoog en het kabinet heeft geluisterd. Hét bewijs dat een raadgevend referendum wel degelijk iets toevoegt aan de democratie? Rutte blijft onvermurwbaar: ‘Ik vind referenda een gruwel.’