In het Algemeen Dagblad gaf het liberale oud-Kamerlid Ton Elias afgelopen week zijn partij er flink van langs. In de VVD, zei hij, is de afgelopen jaren een ‘ja-en-amencultuur’ ontstaan van ‘bleke politici’ die door verplichte communicatietrainingen allemaal hetzelfde zeggen. ‘Ik mis discussie in mijn partij. Het doet mij pijn te zeggen, maar de partij is een baantjesmachine geworden. Je gaat er heen om raadslid of Kamerlid te worden, niet omdat je écht zélf iets wil met dit land.’
Laatste Nieuws
Alles wat we vandaag als verworven beschouwen, is dat allesbehalve
Afgelopen week was er veel heisa over het voorstel van een radicale moslimpartij in Brussel. Die is voor gescheiden busvervoer voor mannen en vrouwen. De politieke reactie op dit voorstel was zowel uitzonderlijk heftig als uitzonderlijk eensgezind. Er zijn wel veel meer mensen die radicale voorstellen of opinies lanceren. Toch kunnen die op veel minder politieke aandacht rekenen. Verdient een dergelijk marginaal fenomeen wel zoveel aandacht?
Ik vind van wel. Een minderheid is heel goed in staat om haar visie op te leggen aan de rest van de maatschappij. Dat wordt heel treffend beschreven in ‘Skin in the Game’, het meest recente boek van de Libanees-Amerikaanse auteur Nassim Taleb. Daarin gaat hij onder meer op zoek naar verborgen asymmetrieën in het dagelijkse leven.
Zoals die van de ‘koppige minderheid’. In tegenstelling tot wat je zou verwachten, worden beslissingen in een samenleving vaak niet genomen op basis van de meerderheidsregel. In de praktijk is het vaak de koppigste en minst tolerante minderheid die haar eisen, normen, waarden of levensvisie kan opleggen aan de rest van de samenleving. Zeker als die samenleving zelf heel flexibel en tolerant is.
Eerste Kamer, red het referendum!
De Eerste Kamer zal binnenkort het referendum redden of begraven. Het moment is nog niet bekend, maar de dag des oordeels nadert. Of klinkt het vonnis wederom midden in de nacht? Hoe de Senaat ook zal beslissen, de tijdgeest maakt geen rechtsomkeert.
Ons land is nog niet af van referenda
Lange tijd was ik een tegenstander van referenda. Mijn argumenten verloren echter aan scherpte. Zo vond ik dat referenda op gespannen voet stonden met representatieve democratie. Dat is wel zo, maar referenda zijn juist bedoeld als aanvulling op de vertegenwoordigende democratie en beslist niet als vervanging. In nogal wat landen in de wereld werkt het instrument heel goed en is de representatieve democratie niet wezenlijk aangetast.
Opiniegetto’s
Het valt niet mee met de kwaliteit van het publieke debat. Mijlenver weg blijft het bij de machtsvrije uitwisseling van argumenten die de Duitse filosoof Jürgen Habermas ooit als democratisch ideaal heeft geformuleerd. Puttend uit tien jaar columnistendom en even zovele jaren van Twitter-activisme struikel ik steeds weer over twee redeneringen die een gerede gedachtenuitwisseling steevast in de kiem smoren. En typerend zijn voor een publieke arena die eerst en vooral bedoeld is om de neoliberale consensus te bewaken. Daaronder versta ik algemeen gedeelde vooronderstellingen als: mondialisering is een gegeven en goed voor ons; technologische innovatie gaat ons milieuvraagstuk oplossen; Nederland is een prachtig, tolerant en gastvrij land, en de mondialiseringsverliezers gaan we helpen door meer en beter onderwijs. D66 is er de perfecte belichaming van.
Spanje onderdrukt het recht op demonstratie
Het misbruik van ‘haatdelicten’ door de Spaanse regering bij de bestrijding van het maatschappelijk protest in Catalonië is een gevaarlijke ontwikkeling. Zelfs wie een clownsneus op zet, kan in de gevangenis belanden.
EU-landen willen kiesdrempel om eurosceptische partijen te weren
De EU-landen willen de komst van extremistische splinterpartijen in het Europees Parlement blokkeren met een kiesdrempel. Vanwege de politieke gevoeligheid is gekozen voor een kiesdrempel van minimaal 2 procent die vooralsnog alleen de grote lidstaten treft. Den Haag heeft bedongen dat deze electorale hindernis nooit de Nederlandse zetelverdeling in het Europees Parlement zal raken.
De Tweede Kamer bespreekt het voorstel voor een nieuwe Europese kieswet vanmiddag en stemt daar naar verwachting mee in. België heeft als enige een principieel bezwaar tegen de invoering van een drempel die kleinere partijen uitsluit. De druk op België om overstag te gaan is echter ‘heel groot’, zeggen betrokken EU-diplomaten. Volgende week willen de Europese ministers van Buitenlandse Zaken de nieuwe Europese ‘kiesakte’ goedkeuren. Hun vergadering geldt als ‘de laatste kans’ om de nieuwe kiesregels ingevoerd te krijgen vóór de Europese verkiezingen van 2019.
De blinde vlek van de PvdA en de SP
Sociaaldemocraten hebben geen oog voor zorgen over onze manier van samenleven. Terwijl de onderlinge verbondenheid in ons land stapsgewijs daalt en er beslissende discussies spelen over migratie en integratie, blijven de SP en de PvdA hun pijlen richten op economische zekerheid en solidariteit. Men ziet echter iets groots over het hoofd. Deze focus is een kansloze route als men een aantrekkelijke partij wil worden voor de middenklasse, voor de sociaaldemocratische basis. De sociaaldemocratie verliest enorme steun omdat zij geen duidelijk antwoord geeft op een grote zorg van Nederlanders: onze manier van samenleven. Kiezers vragen om morele standpunten over hoe mensen met elkaar moeten omgaan. Om grenzen te stellen in onze samenleving waarmee culturele zekerheid wordt geboden. Wat mag wel en wat mag niet? Daar is meer behoefte aan dan aan economische zekerheid.