Na een uitgebreide tournee door Europa van zowel de Griekse premier, Alexis Tsipras, als de Griekse minister van Financiën, Yanis Varoufakis, is het onderhandelingsspel nu dan echt begonnen. Varoufakis schoof vanavond aan bij zijn allereerste eurogroep-vergadering.
De verwachtingen van deze extra vergaderingen zijn laag, maar dat betekent niet dat het allemaal voor de bühne is of dat het een mislukking is als er nog geen concrete voortgang te melden is. Want de puzzel die Griekenland met de andere eurolanden moet oplossen is niet eenvoudig.
Aan de ene kant hebben we 18 eurolanden. Zij zeggen: beste Grieken, jullie hebben een lopend programma, daaraan dien je te voldoen. Houd je aan de afspraken en je krijgt de laatste tranche van de lening à € 7 mrd.
Aan de andere kant hebben we de Grieken. Die zeggen: beste euro-collega’s, dank voor het aanbod, maar we hoeven dat geld niet meer. Dat programma bestaat niet meer, dat was immers afgesproken met de vorige regering. Geef ons wel een beetje tijd, want we willen graag afspraken maken over de afbetaling van de schulden de we aan jullie hebben.
Dat programma loopt op 28 februari af. Als er dan niets geregeld is, loopt Griekenland financieel vast. Er moeten immers miljarden worden afgelost aan het IMF en de ECB. En dus vragen de Grieken om een brugafspraak. Wederom zonder de eurolanden om een lening te vragen. De Grieken eisen € 1,9 mrd op, de winst die de ECB in 2014 heeft gemaakt op Griekse staatsleningen. En de Grieken willen voor circa € 8 mrd extra kortlopende leningen uit kunnen geven (T-bills).
Die ECB-winst is meteen al een lastig punt. Onder de oude afspraken was inderdaad geregeld dat de eurolanden de winsten op staatsobligaties zouden teruggeven. Maar ja, dat was het programma dat Griekenland niet meer erkent.
Het merkwaardige aan dit onderhandelingsspel is nu dat Griekenland geen extra geld eist – sterker nog, het wijst de laatste tranche van € 7 mrd af – maar toch op verzet van de andere eurolanden stuit. Het gaat de Grieken namelijk om een paar maanden extra tijd voor een definitieve deal. En hoe die definitieve deal er mogelijk uitziet, staat de kritische eurogroep niet aan. Want daarin zit onvermijdelijk de schuldverlichting.
(Dan is er ook nog grote twijfel of de Grieken het met hun financiële trucjes wel redden. Je kunt denken, mij een zorg, maar de eurogroep wil natuurlijk ook niet te veel turbulentie op de financiële markten.)
Oftewel: de eurogroep wil vasthouden aan het programma, de Grieken willen dat niet. De Grieken willen een brugafspraak, de eurogroep wil dat niet.