De komende week, een analyse van de 5 stellingen van de factcheck van de Correspondent betreffende het referendum over de associatieovereenkomst van Oekraïne met de EU.
1. Een associatieverdrag leidt tot een Oekraïens EU-lidmaatschap
Vandaag de eerste analyse, van de eerste stelling die hierboven staat. Laten we beginnen met het associatieverdrag zelf om daarna te zien wat de Correspondent erover schrijft.
Al vanaf 1993 formeren opeenvolgende Oekraïense presidenten hun beleid om toetreding tot de EU mogelijk te maken schrijven Stratenschutte & Setzen in Der Europäische Fluss: Die Donau und ihre Regionen als Strategieraum (Berliner Wissenschaft-Verlag, 2011). Deze presidenten spreken dat in het openbaar uit en dat is dus bekend binnen de EU. De bedoeling van Oekraïne is duidelijk. In 2007 is begonnen met onderhalen over het huidige associatieverdrag, dat haar handelscomponent pas echt vorm zag krijgen na toetreding tot de WTO in 2008. Het is dit associatieverdrag waar het natuurlijk om draait in dit verband.
In dat associatieverdrag met Oekraïne zitten twee elementen. Een economische pijler en een politieke pijler. Het is evident dat met alleen een handelsverdrag geen lidmaatschap van de EU tot stand zal komen. Des te belangrijker is het om de uitspraak van de Premier van Oekraïne, Yatseniuk, na tekenen van de associatieovereenkomst op 21 Maart 2014 door te laten dringen. Dit politieke gedeelte, zo zei hij is een “very important step, the first step so that Ukraine became a full member of the EU.” Bij het tekenen in Strassbourg herhaalde Yatseniuk die opmerking nog eens. Ook Stefan Füle, eindverantwoordelijk voor het European Neighbourhood Policy van de EU, praat op 18 Maart 2014 onverbiddelijk over Oekraïne als lid van de EU in relatie tot het, drie dagen later, te tekenen associatieverdrag. Dan is er natuurlijk nog Van Rompuy zelf die in 2013 opmerkt dat de EU Oekraïne helpt om te worden zoals de nieuwe lidstaten. Ook de EU gaat het dus om lidmaatschap valt op te maken uit hetgeen deze heren zeggen. Er zijn nog meer uitspraken te vinden, maar hier laten we het bij. Beide partijen zijn het erover eens, maar alleen dus nog niet wanneer.
Maar, zo schrijft de Correspondent, met landen als Chili en Turkije is ook zo’n verdrag gesloten en zij worden nooit lid worden van de EU. Dat klopt.