Dit vertelde de Britse minister van Buitenlandse Zaken, George Osborne, deze week in Berlijn. Niet eerder legde de regering-Cameron zijn kaarten zo open op tafel. Is een ‘Brexit’ dichtbij?
Willen de eilandbewoners nog wel deel uitmaken van de Europese Unie (EU)? Deze week gaf minister George Osborne op een conferentie in Berlijn openheid van zaken. Hij eist dat de EU stopt met verdere integratie. Ook willen de Britten de garantie dat ze nooit de euro hoeven invoeren. Niet minder belangrijk: Londen eist vrijgesteld te worden van hulp aan eurolanden (die tevens EU-lidstaten zijn). Osborne: ‘We moeten belastingbetalers van buiten de eurozone niet laten meebetalen aan de kosten van eurolanden.’
Pas als de EU-landen met de Britse eisen akkoord gaan, wil de conservatieve regering-Cameron lid van de unie blijven. ‘We willen dat het Verenigd Koninkrijk in de EU blijft’, aldus Osborne, ‘maar dan moet de EU wel beter functioneren.’ Uit dank zal Londen een verdere integratie van de negentien eurolanden geen strobreed in de weg leggen. In 2011 deed Cameron dat nog wel, toen hij zijn veto uitsprak over een nieuw EU-verdrag om de begrotingstekorten in de EU-landen een halt toe te roepen. Dat verdrag was vooral een wens van de eurolanden.
Osborne, de Engelse voorstellen samenvattend: ‘De eurolanden krijgen een eurozone die beter werkt, wij de garantie dat de besluiten en de kosten van de eurozone ons niet raken.’ Londen wil dus een Europa van twee snelheden.
Downingstreet 10 eist een apart regime voor EU-landen die niet met de euro betalen – daarover moet onderhandeld worden. Vervolgens zal de regering-Cameron de Britten uiterlijk in 2017 per referendum vragen of ze binnen de EU willen blijven. Gezien de geringe populariteit van de EU aan de andere kant van de Noordzee is het niet uitgesloten dat een meerderheid kiest voor ‘uit’. In enquêtes van onderzoeksbureau Ipsos Mori is sinds juni de steun voor ‘uit’ gestegen van 27 tot 39 procent. ‘In’ nam af van 61 naar 52 procent. Wanneer de unie naar Britse wensen wordt hervormd, dan zeggen meer burgers voor een voortzetting van het EU-lidmaatschap te kiezen.
Gaan de regeringsleiders van de andere 27 EU-landen door de knieën voor de Britten? Cameron deinst er niet voor terug om het referendum (lees: het dreigende ‘ja’ tegen een Brexit) te gebruiken om Brussel tot hervormen te dwingen. Zijn Europese collega’s zitten echter niet te wachten op een wellicht oncontroleerbaar veranderingsproces van de EU-fundamenten. ‘Als Europa Groot-Brittannië verliest, dan bestaat de kans op zelfvernietiging van de EU’, schreef de Franse Le Monde-journaliste Natalie Nougayrède eerder dit jaar in een analyse.
In Berlijn boog Angela Merkel deze week diplomatiek mee met Osborne. ‘Het Europa van vandaag is geen Europa meer met één snelheid’, erkent de Duitse bondskanselier. Ze wil best praten over veranderingen, maar niet over wezenlijke zaken als een beperking van het vrij verkeer van personen. En dat wil Londen juist wel. In Berlijn reageerde de Italiaan Sandro Gozi, minister voor Europese Zaken, positief op het verhaal van Osborne. ‘De EU moet hervormd worden voor leden die verder willen integreren en lidstaten die dat niet willen.’