Landen als Armenië, Azerbeidzjan, Georgië, Moldavië, Oekraïne en Wit-Rusland komen niet in aanmerking voor het lidmaatschap van de Europese Unie (EU). De voormalige Sovjetrepublieken, die teleurgesteld zijn, moeten het doen met het al bestaande partnerschap.
Dat blijkt uit de slotverklaring op de top in de Letse hoofdstad Riga. Dit Oostelijk Partnerschap is geen ‘voorportaal’ voor EU-lidmaatschap, zei de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders (PvdA). ‘We moeten in dit stadium geen verwachtingen wekken die niet kunnen waargemaakt. Het partnerschap is volgens hem meer dan ooit van belang, nu de spanningen met Rusland zijn opgelopen, na de annexatie van de Krim en de onrust in Oost-Oekraïne. De beste manier om conflicten te voorkomen, is door nauw met elkaar samen verbonden te raken en te blijven.’
Maar, zei Koenders, het partnerschap moet niet worden gezien als keuze tegen Rusland. Nederland wil geen nieuwe lidstaten in het oosten. Het stuurt daarmee aan op een status quo, waarin landen als Oekraïne niet bij Rusland horen maar ook niet bij de Unie. ‘Rusland is een belangrijke dimensie’, zegt een Nederlandse diplomaat. ‘Oekraïne en de andere landen liggen tussen Europa en Rusland. Wij willen dat zij een normale relatie met zowel Rusland als de EU hebben.’
Op de top is besloten dat er door de EU twee miljard euro wordt vrijgemaakt voor investeringen in kleine ondernemingen in Georgië, Moldavië en Oekraïne.