Tag: oost-west-conflict

Alles blijft bij het oude, na EU-top met ex-Sovjet-landen

Geplaatst op by 0 reacties

Landen als Armenië, Azerbeidzjan, Georgië, Moldavië, Oekraïne en Wit-Rusland komen niet in aanmerking voor het lidmaatschap van de Europese Unie (EU). De voormalige Sovjetrepublieken, die teleurgesteld zijn, moeten het doen met het al bestaande partnerschap.

Dat blijkt uit de slotverklaring op de top in de Letse hoofdstad Riga. Dit Oostelijk Partnerschap is geen ‘voorportaal’ voor EU-lidmaatschap, zei de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders (PvdA). ‘We moeten in dit stadium geen verwachtingen wekken die niet kunnen waargemaakt. Het partnerschap is volgens hem meer dan ooit van belang, nu de spanningen met Rusland zijn opgelopen, na de annexatie van de Krim en de onrust in Oost-Oekraïne. De beste manier om conflicten te voorkomen, is door nauw met elkaar samen verbonden te raken en te blijven.’

Maar, zei Koenders, het partnerschap moet niet worden gezien als keuze tegen Rusland. Nederland wil geen nieuwe lidstaten in het oosten. Het stuurt daarmee aan op een status quo, waarin landen als Oekraïne niet bij Rusland horen maar ook niet bij de Unie. ‘Rusland is een belangrijke dimensie’, zegt een Nederlandse diplomaat. ‘Oekraïne en de andere landen liggen tussen Europa en Rusland. Wij willen dat zij een normale relatie met zowel Rusland als de EU hebben.’

Op de top is besloten dat er door de EU twee miljard euro wordt vrijgemaakt voor investeringen in kleine ondernemingen in Georgië, Moldavië en Oekraïne.

Lees het hele artikel op Elsevier >>>

Deëscaleer situatie in Oekraïne

Geplaatst op by 0 reacties

Het verlies van Oekraïne is al een bittere nederlaag voor Poetin. Het Westen moet niet overreageren op zijn provocaties.

De situatie in de Oekraïne is op een gevaarlijk kantelpunt terechtgekomen nu er wordt gesproken over wapenleveranties aan de Oekraïense regering voor hun strijd tegen de door Rusland gesteunde separatisten. Eén ding moet vooropstaan: de Europese Unie moet geen oorlog aan zijn oostgrens willen. Terecht dat Merkel en Hollande naar Moskou afreisden voor overleg, terwijl in de Verenigde Staten de oorlogsretoriek klinkt.

De Verenigde Staten willen voorkomen dat Rusland een heropleving kent en zich zoals tijdens de Koude Oorlog agressief gaat bemoeien met Oost-Europa. Het is vanuit Washington geredeneerd logisch Rusland te willen indammen, maar de opstand in Oost-Oekraïne laten escaleren tot een volledige oorlog zou een overreactie zijn.

De EU moet dit uit alle macht zien te voorkomen. De VS hebben weinig last van zo’n oorlog, maar Europese landen des te meer. Hier lopen de belangen tussen de VS en de EU uiteen, NAVO-partners of geen NAVO-partners.

Duitsland moet als de facto leidende macht in de EU proberen nader tot Rusland te komen om de situatie te stabiliseren. Merkel moet allereerst niet voldoen aan de roep van de huidige Oekraïense regering tot onvoorwaardelijke politieke en militaire steun tegen Rusland. Zij moet ook niet luisteren naar oorlogstaal uit Warschau of andere Oost-Europese landen die zich vooral door hun angst voor Rusland laten leiden. De EU moet niet de eeuwenoude vijandschap tussen het westerse en het oosterse christendom opgraven.

Vijandigheid vanuit Europa zal de Russen zich bovendien achter Poetin doen opstellen. De sancties veroorzaken economische schade, maar de Russen zijn gewend aan weinig welvaart. Het zal ze er niet van weerhouden te vechten. Een Rusland dat zich bedreigd voelt, zal bovendien proberen verdeeldheid te zaaien tussen EU landen onderling, zoals nu al gebeurt via de nieuwe Griekse regering-Tsipras.

Het is daarom belangrijk niet te overreageren op de bewuste provocaties van Poetin. Rusland wil nu het Oekraïne kwijt is het land destabiliseren door er zoveel mogelijk onrust te stoken. In feite is de positie van Rusland al verzwakt: zonder Oekraïne in zijn invloedssfeer is Rusland geen wereldmacht meer, zoals de Amerikaanse geopolitieke analist George Friedmann zegt. En zonder Oekraïne als bufferstaat voelt Rusland zich permanent bedreigd.

Lees dit artikel van Coen de Jong verder op de Volkskrant

Oekraïne en Griekenland hebben alles met elkaar te maken

Geplaatst op by 0 reacties

De geopolitieke gevolgen van een Grexit zijn mogelijk nóg groter dan de financiële. Het vergroot de invloed van Rusland en maakt de NAVO instabieler.

„Als Griekenland Europa de rug toekeert, zullen de geopolitieke gevolgen minstens zo belangrijk zijn als de economische”, zegt de Amerikaanse politicoloog Ian Bremmer. „De Grieken zullen zich dan snel op Rusland richten.”

„Niets voor niets dringen de Verenigde Staten er bij Europa op aan een oplossing voor Griekenland te vinden”, zegt Ko Colijn, directeur van instituut Clingendael. „De VS zeggen dat het herstel van de wereldeconomie ermee gemoeid is. Maar op de achtergrond speelt een breder belang. De geopolitieke verhoudingen zijn in het geding.”

Deze week zijn er tal van politieke overleggen op hoog niveau. Gisteren en vandaag is er beraad van de G20-landen. Morgen komen de leiders van Rusland, Oekraïne, Duitsland en Frankrijk bijeen in Minsk. Dan is er ook spoedberaad in Brussel over de Griekse crisis en de dag erop is er een EU-top in Brussel. Niet toevallig ook morgen vliegt de Griekse minister van Buitenlandse Zaken Nikolaos Kotzias naar Moskou om met zijn Russische collega Sergei Lavrov te praten.

De oorlog in Oekraïne en de crisis rond Griekenland lijken twee losse kwesties. „Maar het heeft allemaal met elkaar te maken”, zegt Rob de Wijk, directeur van The Hague Centre for Strategic Studies. Ook hij vindt dat er met een dreigende Grexit grote politieke belangen op het spel staan. De nieuwe Griekse regering lonkt zo nu en dan naar Rusland. Niet dat de Russen financieel kunnen helpen. De Wijk: „Rusland is zelf buitengewoon armlastig.” Maar de Russen hebben wel lucratieve gasdeals te bieden. Eerder bliezen ze de South Stream af, een gasleiding die via Bulgarije naar Europa zou gaan. „Nu is Rusland van plan die via Turkije te laten lopen”, aldus De Wijk. „Mogelijk zou de South Stream dan ook via Griekenland kunnen gaan.” De Wijk vreest voor grote instabiliteit in de Europese Unie én in de NAVO als de eurolanden Griekenland niet tegemoet komen. „Als Griekenland zich op Rusland gaat richten, heb je binnen de NAVO een pro-Russische partner. Dan valt de NAVO uit elkaar.”

Lees dit artikel van Martin Visser verder op de Telegraaf

Brussel heeft nieuwe Oost-West-conflict aan zichzelf te danken

Geplaatst op by 0 reacties

Er bestaat steeds meer reden om je zorgen te maken over de kwaliteit van het aardrijkskunde-onderwijs in Rusland, schrijft Thomas von der Dunk. Ook op dit terrein moet sinds de ontbinding van de Sovjet-Unie de nodige achteruitgang worden geconstateerd.

De laatste tijd stuiten we voortdurend op per abuis op andermans grondgebied verdwaalde vliegtuigen, onderzeeërs, tanks en soldaten van Russische makelij. De Oekraïense president Porosjenko kon deze week een hele batterij paspoorten tonen van gevangen genomen Russische militairen die ook nog na het zomerreces volgens Moskou met mitrailleur en al in zijn land op vacantie waren geweest.

Slaagt het Westen er ook in één koers tegenover het Kremlin uit te stippelen nu de situatie steeds kritieker wordt, eventueel met een klassieke rolverdeling tussen Europa en Amerika als good cop en bad cop?

De sancties tegen Rusland werken, maar hebben niet het gewenste effect. Economisch richten zij in Poetins kamp steeds grotere schade aan, maar in politiek opzicht lijken zij Poetin eerder in zijn halsstarrige houding te sterken, waarvoor hij onder zijn eigen bevolking nog steeds veel steun krijgt. Het heilige vaderland door de boze buitenwereld bedreigd: dat doet het als argument voor autocraten nog altijd goed.

Om allerlei redenen is de Europese eenheid broos; Poetin kan binnen de EU over een aanzienlijke vijfde colonne beschikken, die hem niet alleen begrijpt – dat is iets dat élke verstandige politicus moet willen proberen om op zijn beslissingen te kunnen anticiperen – maar ook zeer veel begrip voor hem toont, zo niet onverholen sympathie.

Ten eerste zijn er de historische banden van sommige landen met Rusland, dan wel historische schulden. Niet alleen in ooit-EU-kandidaatlid Servië zijn de sympathieën voor Moskou traditioneel groot – trefwoorden religie, panslavisme, Eerste Wereldoorlog en uiteenvallen van Joegoslavië.

Het geldt ook voor Griekenland, dat met Servië en Rusland het voor de nationale identiteit zo belangrijke orthodoxe geloof deelt: Moskou werd ooit, na het Griekse Constantinopel, als het nieuwe Rome beschouwd. Vandaar dat de nieuwe premier Tsipras al in Russische kring zijn opwachting heeft gemaakt. Hierin vinden in Athene Syriza en haar rechts-nationalistische coalitiepartner elkaar. Bij Tsipras’ voorganger Samaras lag dat overigens niet wezenlijk anders.

Lees verder op de Volkskrant