Eurocrisis: hervormingen alleen zijn niet voldoende

Het beleid van Merkel koerst op ‘gleichschaltung’ van de eurozone economieën. Die moeten hervormen om structurele economische groei mogelijk te maken. Hervormingen als tovermiddel voor de crisis? Sommige zijn onvermijdelijk, maar hervormingen alléén lossen de fundamentele economische problemen niet op.

‘Hervormen, hervormen, hervormen,’ zo luidt het Brusselse mantra dat wordt uitgedragen door het triumviraat trojka, bestaande uit vertegenwoordigers van de Europese Commissie (EC), de Europese Centrale Bank (ECB) en het Internationale Monetaire Fonds (IMF). Met ‘hervormen’ wordt dan een keur aan maatregelen bedoeld, zoals: het verminderen van de regeldruk zowel bij het opstarten van nieuwe ondernemingen als bij bestaande ondernemingen; aanpassingen van de arbeidsmarkt, dat in de praktijk vooral betekent dat de huidige rechtspositie van werknemers verslechtert, met name waar het gaat om ontslagbescherming en ww-duur; beëindiging allerlei ‘beschermde’ beroepen (het moet makkelijker worden om tot een bepaalde beroepsgroep toe te treden); aanpassing van de pensioenen, dat in de praktijk neerkomt op verhoging van de pensioenleeftijd en lagere pensioenuitkeringen.

Lees dit artikel van Jean Wanningen verder op FTM >>>

De Grieken hebben meer hervormd dan wie ook en nog vier andere feiten

Griekenland heeft te weinig gedaan om uit de crisis te komen. Deze regering is nog erger dan de vorige. En als het de bezuinigingen niet doorzet, komt het land er nooit bovenop. Er wordt veel beweerd over Griekenland dezer dagen. Maar wat zeggen de feiten? Ik zet er vijf op een rij.

Griekenland is nog minder hervormingsgezind dan paus Leo X. En deze regering is nog erger dan de vorige. ‘Het is schandalig hoeveel tijd Griekenland heeft verspeeld om hervormingen door te voeren,’ zei VVD-Kamerlid Mark Harbers deze week nog in een Kamerdebat.

Als het om de toekomst van Griekenland gaat, lopen de gemoederen de laatste weken hoog op. Iedereen wijst zijn favoriete boeman aan. Te midden van de retoriek raakt deze vraag steeds verder op de achtergrond: wat zijn nu precies de feiten als het om Griekenland gaat?

Zijn de Grieken echt zulke slechte hervormers? Hoe hebben de bezuinigingen tot nu toe precies uitgepakt? En: treft de Grieken blaam, en zo ja, waarvoor dan precies?

Feit 1: De Grieken hebben meer hervormd dan welk Europees land dan ook
Wie de Dikke van Dale erop naslaat, leest dat hervormingen ‘veranderingen om te verbeteren’ zijn. ‘Hervormen’ is dan ook een onbeschreven blad. Iedereen mag erop schrijven wat hij mooi vindt. De één heeft het over het opbreken van economische kartels, de ander over het versoepelen van het ontslagrecht.

Ook regeringen en denktanks proberen inhoud te geven aan het begrip hervormen. Neem de OESO. In 2007 deed deze invloedrijke denktank van rijke landen een reeks hervormingsaanbevelingen om de economie harder te doen groeien.

Hoeveel van die aanbevelingen heeft Griekenland daadwerkelijk overgenomen? Antwoord: meer dan welk ander OESO-land ook. ‘Griekenland was tot 2014 een hervormingskampioen,’ zegt ook Klaus Regling, de baas van de EFSF, de instelling die namens Europese landen leningen verstrekt aan Griekenland.

Lees dit artikel van Jesse Frederik verder op de Correspondent >>>

EU trekt waarschijnlijk hervormingen ’too big to fail’ banken in

De Europese Commissie zal mogelijk haar voorstellen voor het hervormen van de sector van de grootbanken weer intrekken. Dat blijkt uit een brief van de nieuwe Europees commissaris voor Financiële Diensten, de Brit Jonathan Hill (foto). De hervorming werd begin dit jaar gelanceerd en geldt enkel voor de ongeveer dertig grootste Europese banken die als ’too big to fail’ worden beschouwd.

De brief is gericht aan de Nederlandse vicevoorzitter van de Europese Commissie, Frans Timmermans. Hij moet erop toezien dat de Commissie enkel wetsvoorstellen lanceert die een meerwaarde bieden, onder het motto ‘Europa moet groot zijn in het grote, en klein in het kleine’. Het Franse persbureau AFP kon de hand leggen op de brief.

“We zullen moeten bekijken welke vooruitgang gerealiseerd wordt betreffende het voorstel voor een structurele hervorming van de banken, want lidstaten verzetten zich ertegen op velerlei manieren”, schrijft Hill. Het intrekken van het voorstel dat zijn voorganger Michel Barnier in januari 2014 lanceerde “zou volgend jaar een van de opties kunnen zijn als de lidstaten zich er niet achter kunnen scharen”. Nu al overgaan tot het afvoeren van de wetsvoorstellen zou “prematuur” zijn, voegt hij eraan toe.

De voorstellen in kwestie vormen het sluitstuk van de hervorming van de financiële sector die Europa de voorbije jaren doorgevoerd heeft. De grootbanken zouden vanaf 2017 niet meer voor eigen rekening handel mogen voeren, terwijl een strikte scheiding van de dagdagelijkse en de risicovolle bankactiviteiten er niet a priori zou komen. Nationale toezichthouders zouden volgens het voorstel wel de bevoegdheid krijgen banken te verplichten bepaalde activiteiten in aparte wettelijke entiteiten onder te brengen.

Lees verder op De Morgen

Nederland, hou op met dat rare hervormen

Nederland blijft maar doorgaan met hervormen. Allemaal in naam van Europa en modieuze ideetjes over de economie van de toekomst, een toekomst die er altijd anders uitziet dan gedacht.

Het gaat weer eens niet zo goed met de Europese economie. Italië krimpt, Frankrijk stagneert, en de Duitse groeimotor sputtert. Groot-Brittannië is nu conjunctureel koploper, met drie procent groei, maar moet ineens wel twee miljard extra aan Europa afdragen omdat de economie er volgens een nieuwe rekenmethode groter is.

De Nederlandse economie blijkt de laatste twaalf jaar 45 miljard euro meer te hebben voortgebracht dan eerst was berekend en mag 642 miljoen extra aan Brussel overmaken. Foutje, bedankt. Maar eigenlijk moeten we blij zijn, want we zijn rijker dan gedacht. Je zou denken dat onze overheidstekorten – die Zalmnorm van drie procent – er dan achteraf ook beter uitzien. Grappig dat onze Duitse en Franse vrienden, die in 2004 het Stabiliteitspact overtraden (hun laatste gezamenlijke daad), een miljard terugkrijgen. Politiek dynamiet!

Ik ben opgehouden me over de wondere wereld van de economie te verbazen. Met al zijn cijfers en modellen lijkt economie een echte wetenschap, maar zij wordt politiek gestuurd en boekhoudkundig bewaakt, alsof we na rapportage precies weten wie wat heeft gepresteerd. Ik geloof daar niet zo in, althans niet in het vermogen van beleidsmakers – altijd ambtenaren – om helderheid te scheppen. We weten nooit of de stand van de economie het gevolg is van prudent beleid of van andere zaken. Daarover valt hoogstens wat te gissen. Er zijn altijd landen met notoir wanbeleid waarvan je zeker weet hoe het niet moet, maar de ervaring leert dat juist daar moeilijk doorheen is te breken. In Zuid-Europa werk je om de overheid heen en koester je connecties. Verder doe je veel alsof.

Lees deze column van Dirk-Jan van Baar verder op de Volkskrant

Systeem EU loopt vast

Zestien jaar geleden verzette hij zich tégen de euro, nu voert hij campagne vóór de EU. Lord Rodney Leach, conservatief lid van het Britse Hogerhuis en voorzitter van de eurokritische denktank Open Europe, meent wel dat Brussel een flinke stap terug moet zetten. Alleen dan zullen de Britten lid van de Unie willen blijven.

Lord Leach was afgelopen weekend in Amsterdam, voor interviews met De Telegraaf en later op zondag met tv-programma Buitenhof. Op zaterdagavond dineerde hij met mede-eurocritici Frits Bolkestein en Ewald Engelen.

In 1998 richtte Leach Business for Sterling op. Bijna duizend topmensen uit het zakenleven sloten zich aan. Zij vreesden dat de euro slecht zou zijn voor de Britse economie en wilden daarom het pond houden.

Nu staan de Britten voor de vraag of ze wel in de EU willen blijven. Leach is voor de EU, maar wil wel dat de eurozone een toontje lager zingt. De EU is primair de interne markt, meent hij.

Is de eurocrisis het bewijs van uw gelijk?
„De eurocrisis had meer dan één oorzaak, maar zeker is dat de euro zelf een van de belangrijkste oorzaken was. Als de eurozone uit landen had bestaan die natuurlijk bij elkaar passen, zou het kunnen werken. Maar als je landen met structurele zwakheden toelaat, kan een externe schok leiden tot een heel diepe crisis. En dat is gebeurd.”

Was u dan niet verrast dat de euro toch heeft overleefd?
(glimlachend) „Is dat zo?”

De euro is er nog.
„De munt heeft de crisis technisch gesproken overleefd. Maar Zuid-Europa zit in een situatie van economische stagnatie. Dit is een menselijk drama, in sommige landen is de jeugdwerkloosheid hoger dan 50%.”

Komt dat door de euro?
„Ja. In een crisis kunnen landen hun munt devalueren, maar dat kan in de euro niet. Of ze kunnen failliet gaan, maar dat willen de eurolanden niet”

Kritiek is er volop, maar ook eurocritici als Bolkestein en Engelen weten niet precies hoe het verder moet met de munt.
„Een terecht punt. Idealiter blijft de euro bestaan als munt van landen als Duitsland, Nederland, Finland. Maar hoe we in dat scenario komen, kan ik niet beantwoorden. Het is te vroeg om te gedetailleerd naar alle varianten te kijken. Het gaat er eerst om dat erkend wordt dat er radicale hervormingen in de EU nodig zijn. Eerst moet ook de vraag maar eens beantwoord worden: is Europa de eurozone of is het de interne markt?”

Lees verder op de Telegraaf