Onze MinFin heeft de Tweede Kamer toch niet verkeerd voorgelicht? Vorige week gaf hij nog zulke vage en ontwijkende antwoorden op doodnormale Kamervragen dat er wel iets niet zal kloppen, dachten we; en ziehier… De Parex-soap wordt vervolgd.
Wat is loos? Een paar jaar geleden kreeg Letland, sinds 2014 het jongste lid van de eurozone, miljarden uit Europa. Dat geld was bedoeld om enkel en alleen één specifieke bank, Parex, te redden. Die club adverteert in het Russisch en heeft enkel kantoren in Letland, Rusland en Zwitserland. Bijzonder handig, want met name de Russische medemens kan zo via Letland zijn eerlijk verdiende stapeltjes contanten elders stallen. Maar een echt Europese bank kunnen we het niet noemen.
Parex nam dat zwarte geld aan en ging er gewoon mee bankieren. Tijdens de kredietcrisis bleek dat de directie verkeerde beleggingsbeslissingen had genomen en de club ging failliet. Het Russische zwarte geld stond daardoor op de tocht. Niemand weet waarom, maar Parex moest en zou door de EU gered worden. Boze tongen menen dat het geen toeval is dat deze bank grote bedragen aan sponsorgeld aan de premier doneerde, om vervolgens een voorkeursbehandeling te krijgen. Dat heet state capture, een zeer schadelijke vorm van corruptie.
Letland kreeg een lening van de EU om de bizarre redding uit te voeren. Het Europese noodgeld hoeft de Letse regering pas eind 2014 terug te betalen, dus ruim na de onherroepelijke toetreding tot de eurozone, op 1 januari van dat jaar. Een gedeelte van die miljarden kwam van de EBRD, de Europese ontwikkelingsbank.
Daardoor had de Letse regering voldoende geld om een bevriende bankier te redden, met geleend geld. Tegelijkertijd liep daardoor de staatschuld op. Vervelend, want in de drang naar uitbreiding had Brussel besloten dat Letland erbij hoorde, dus de staatsschuld van het land moest met trucjes kunstmatig verlaagd worden. Daarom werd het Letland toegestaan een gedeelte van die schuld gewoon niet in de boeken op te nemen: creatief boekhouden dus. Zo is ook Griekenland de euro ingerommeld.
Daarbij mag een land een lening van een ander land negeren als die aan bepaalde criteria voldoet. Die liggen vastgelegd in de statistische standaard ESA95, waar we maar even niet te diep op in moeten gaan. Eerdere Kamervragen van de CDA-ers Van Hijum en Omtzigt gingen onder meer daarover. Waarom zou je schulden, die er overduidelijk zijn, eigenlijk mogen wegstrepen? Dat is makkelijk, stelde Dijsselbloem, dat heeft te maken met de Europese regels.