Ook Bernard Hammelburg gelooft niet meer in de EU en de euro

Laat ik het nieuwe jaar met een schone lei beginnen door eens te kijken waar ik in 2014 de plank heb misgeslagen. Zoals de stelligheid waarmee ik altijd beweer dat de Europese Unie onomkeerbaar is. “Er stappen echt geen landen uit.” “De euro blijft, ondanks al het gemopper en gezeur.” Dat soort beweringen.

Nu denk ik dat ik ongelijk heb. Na de onthulling in Der Spiegel dat de Duitse minister van financiën zich niet langer zorgen maakt over de gevolgen van het vertrek van Griekenland uit de euro, voltrekt zich volgens mij de grote omslag die ik zelf niet voor mogelijk heb gehouden. Angela Merkel sprak een verandering van het Duitse standpunt tegen, maar ik geloof Der Spiegel.

Het tweede teken aan de wand is het plan van Mario Dragi’s Europese Centrale Bank om staatsobligaties te gaan opkopen om de economieën te stimuleren. De Financial Times kwam met een meedogenloze analyse, die kort gezegd hierop neerkomt: het is te weinig en het helpt niet. Bovendien ziet het ernaar uit dat Duitsland, dat als grootste economie een cruciale rol speelt, niet – of niet volledig – gaat meewerken aan Dragi’s plan.

Het wordt steeds duidelijker dat de euro op drijfzand rust. Het handhaven van de gezamenlijke munt is misschien meer een emotionele of politieke kwestie geworden dan een economische, en in 2015 moeten we de vraag omdraaien: waarom doen we al die moeite om de euro overeind te houden? Doorgaan, alleen om door te gaan, is geen goed beleid.

Lees of luister verder naar Bernhard Hammelburg op BNR

2015: doom or bloom?

Veel experts verwachten in 2015 een wereldwijde financieel-economische chaos. Krijgen deze doemdenkers gelijk of valt de schade uiteindelijk wel mee?

We leven in onzekere, bange tijden. Er is onrust op de internationale valutamarkten: de koers van de roebel is gekelderd en ook de euro is ten opzichte van de Amerikaanse dollar flink gezakt. De prijs van een vat olie is het afgelopen jaar gehalveerd en een ‘Grexit’ van Griekenland dreigt. De eurocrisis is weer terug van nooit helemaal weggeweest.

Wacht ons in 2015 een doemscenario?
De Amerikaanse econoom Martin Armstrong voorspelde met zijn supercomputer ‘Socrates‘ dat in oktober van dit jaar het begin van het einde van de euro begint. En hij staat daarin niet alleen: een hele schare economische ‘experts‘ en financieel deskundigen vrezen dat 2015 het jaar van de waarheid wordt. Zelfs de doorgaans voorzichtige financieel journalist van The Telegraph, Ambrose Pritchard-Evans, vreest een voortwoekerende crisis in de eurozone en verwacht grote gevolgen voor de wereldeconomie als de Amerikaanse centrale bank FED definitief stopt met haar geldverruimingsprogramma en de dollar verder aantrekt. Voor de gesloten economie van de VS zullen de gevolgen beperkt zijn, maar voor de rest van de grote economische blokken in de wereld niet. Evans-Pritchard: ‘Tightening by the US Federal Reserve will have turbo-charged effects on a global financial system addicted to zero rates and dollar liquidity.’

Evans verwacht dat de euro nog verder wegzakt tegenover de dollar, misschien wel tot $ 1,08 tegen het eind van het jaar en sommigen vrezen zelfs tot par (1 dollar = 1 euro, red.). En er is inderdaad meer dan voldoende reden om die verwachting aannemelijk te maken. Weliswaar pakt de lage olieprijs voor de energie importerende EU goed uit en voor de Amerikanen niet, voor de rest zijn er slechts tekenen die wijzen op een verder in waarde toenemen van de dollar.
FED-president Yellen gaat verder met de reeds ingezette tapering, het verminderen van de hoeveelheid dollars die in de Amerikaanse economie wordt gepompt. Veel analisten verwachten dat de VS de rente mogelijk zal verhogen in de loop van dit jaar. De economische groei in de VS ligt beduidend boven die van de EU, laat staan van de eurozone; en hetzelfde kan gezegd worden over de werkgelegenheid, die in Europa op historisch lage niveau’s blijft. Er worden simpelweg onvoldoende banen gecreëerd.

Daar komt bij dat met name de opkomende markten een zware tol dreigen te zullen betalen van de tapering door Yellen: er zullen minder dollars beschikbaar komen om hun economieën te voeden met vers geld. De grootste economie ter wereld – de Chinese – groeit minder en Rusland stevent af op een heuse recessie. Datzelfde geldt overigens ook voor de eurozone, waar de groei maar niet wil komen. Sterker, er dreigt een door ernstige vraaguitval veroorzaakte deflatie. De druk op de ECB om de geldkraan open te zetten neemt vanuit Zuid-Europa stevig toe, ofschoon veel economen verwachten dat dit geen enkel soelaas biedt. En dat vrees ik ook. De instrumentenkist van de ECB is leeg: de depositorente staat al vrijwel op nul, maar de inflatie trekt niet aan. Er wordt onvoldoende geïnvesteerd en onvoldoende geconsumeerd: het geld bij veel huishoudens is op of men pot het op in afwachting van betere tijden. De eurozone zit muurvast en de ECB kan niets meer doen: de bal ligt nu bij de politiek.

En daar wringt nu juist de schoen.

Lees dit artikel van Jean Wanningen verder op Follow The Money