Schulden van eurozone groeien

De angst voor deflatie tiert welig. In kranten, op tv en zelfs bij de koffieautomaat wordt erover gesproken. Nu wil de ECB dit te lijf gaan met nog meer monetair ingrijpen. Hiermee maakt de ECB een cruciale fout door niet naar de ware oorzaak te (willen) kijken. Het ECB-beleid is dan ook niets meer dan symptoombestrijding, terwijl de ware oorzaak van de crisis alleen maar wordt versterkt.

Als er wordt gekeken naar waarom de ECB zo bang is voor deflatie, dan wordt in wezen duidelijk dat zij donders goed weet wat de ware oorzaak is van de crisis. In een deflatoire omgeving dalen de prijzen en dus ook het bruto binnenlands product (BBP; wat we met z’n allen verdienen), terwijl de schulden wel gewoon blijven staan. Dit betekent dus dat het steeds moeilijker wordt om de schulden terug te betalen (minder inkomen, maar dezelfde schulden). Het grote probleem is dus de schuldenberg (zie ook deze column).

In plaats van de schuldenberg direct aan te pakken, doet de ECB er alles aan om de schuldenberg draaglijker te maken (zie ook deze column van mijn hand ). Zo worden de rentes kunstmatig laag gehouden. Dit helpt niet alleen de draagbaarheid (lagere interestbetalingen), maar stimuleert ook de kredietgroei. Nog nooit kon er zo goedkoop worden geleend en dit moet bedrijven en consumenten aanzetten tot meer investeringen en consumptie, waardoor het BBP zal stijgen en de eurozone zo haar schulden kan ontgroeien. Nu wil de ECB, bijvoorbeeld, hypotheekschulden gaan opkopen om zo de kredietverlening nog verder te stimuleren. Leuke gedachte, maar het gaat nooit werken. Helaas staat de ECB niet alleen, want de Bank of England, de Federal Reserve, de Bank of Japan en velen anderen hanteren min of meer hetzelfde recept.

Waarom werkt het niet? Allereerst zijn de totale wereldwijde schulden sinds het begin van de crisis met 40% toegenomen, terwijl het wereld BBP met maar 20% is toegenomen. Nog buiten het feit dat het bestrijden van een schuldencrisis met meer schulden mesjogge is, is het natuurlijk geen houdbare kaart wanneer de schulden twee keer zo hard stijgen als het inkomen. Het tweede probleem met de aanpak van de ECB cum suis kan het best omschreven worden als: Je kunt het paard wel naar het water leiden, maar je kunt het niet dwingen te drinken. Veel bedrijven willen niet investeren (en daarvoor lenen), omdat ze geen goede eindvraag zien. De consument heeft evenmin de behoefte om meer schulden aan te gaan, omdat er nog steeds donkere wolken aan de horizon zijn (persoonlijke schulden, koopkrachtvermindering, stijgende werkloosheid, stijgende belastingdruk, en zo verder). Dit verklaart ook gelijk waarom schulden nu zo weinig economische groei veroorzaken.

Lees deze column van Alexander Sassen van Elsloo verder op De Financiële Telegraaf

Het ontwrichtende rentebeleid van de ECB

De Europese Centrale Bank komt in actie om te voorkomen dat de eurozone in een deflatiespiraal terecht komt. De ECB maakte vanmiddag bekend de rente te verlagen van 0,25% naar 0,15%. De rente die banken moeten betalen om geld bij de ECB te stallen wordt negatief.

Vorige week waarschuwde ECB-president Mario Draghi voor een ‘funeste negatieve spiraal’ van lage inflatie en slechte kredietverlening door banken aan bedrijven, die het economisch herstel in de eurozone ernstig kan schaden.

Om met dat laatste te beginnen. Sinds het uitbreken van de crisis in 2008 heeft Mario Draghi, president van de ECB, 12 keer de rente verlaagd. Van 4,5 procent eind 2008 naar nu dus 0,15 procent in 2014, telkens met het argument dat de banken daardoor meer geld zouden uitlenen aan het bedrijfsleven voor economische groei. Het feit dat Draghi steeds dit argument gebruikt om de renteverlagingen te rechtvaardigen is op zich al verbazingwekkend. Want als bij alle vorige keren de renteverlagingen niet werkten waarom dan elke keer opnieuw een renteverlaging? Pas bij de laatste 2 renteverlagingen beargumenteerde hij dat dit nodig was om o.a. inflatieredenen.

De onzichtbare kracht achter het rentebeleid van de ECB en de man die Mario Draghi van munitie voorziet is de Belgische econoom Peter Praet. Deze voormalige bankier was president van de Générale de Banque voordat deze overgenomen werd door Fortis. Na een korte periode als kabinetschef op Financiën is hij naar de Belgische Nationale Bank gegaan. Praet ziet de bankencrisis nog steeds als het ‘topje van de ijsberg’ omdat door ‘armlastige’ banken landen nog steeds meegesleurd kunnen worden in een faillissement. Alles, maar dan ook alles moet volgens Peter Praet gedaan worden om de banken tegemoet te komen. In Mario Draghi vindt hij een zeer gewillig oor.

Lees verder op Citareg