Waarom Nederland een staatsbank kan gebruiken

SNS Bank en ABN/AMRO opereren als reguliere commerciële banken. Zonde, want in de financiële geschiedenis hebben staatsbanken vaak een productieve rol gespeeld.

Hogere vaste salarissen voor topbankiers, internationale expansie en gebrekkige woekerpoliscompensatie. Onze staatsbanken lijken wel gewone banken. Het commercieel belang staat voorop. Ze moeten immers weer in de verkoop.

Er is een stille consensus dat het noodzakelijk is dat onze staatsbanken opnieuw geprivatiseerd dienen te worden. Natuurlijk, omdat de belastingbetaler de tientallen miljarden die in ABN/AMRO en SNS REAAL zijn geïnvesteerd terug wil zien. Maar ook omdat er verondersteld wordt dat staatsbanken ‘de concurrentieverhoudingen’ verstoren. Zelfs de Commissie Wijffels vond dat om de ‘diversiteit en concurrentie te versterken’ het nodig was ‘de banken in staatshanden te privatiseren zodra de omstandigheden dit toelaten.’

Ironisch, want het was voorheen juist een belangrijk argument vóór staatsbanken dat deze de concurrentie en diversiteit in de bankensector vergroten.

Lees dit artikel van Jesse Frederik verder op Follow the money

De zwarte doos van de Nederlandse inkomensstatistiek

De winst op verkoop van vermogen wordt door het CBS niet als inkomen gezien. De inkomensongelijkheid in Europese landen als Zweden is radicaal hoger wanneer deze inkomenscategorie wel wordt meegerekend.

Het is een geloofsartikel van menig commentator dat de inkomensongelijkheid in Nederland niet is gestegen. ‘Kunnen economen even normaal doen? En niet zo overdrijven?’ schreef Marike Stellinga vorige maand nog in het NRC Handelsblad. ‘Groeiende inkomensongelijkheid? In Nederland is daar geen sprake van.’

Ietwat voorbarig. Want, zoals Follow the Money eerder beschreef, wordt inkomensongelijkheid in Nederland anders berekend dan in andere landen, zoals de VS. Het CBS neemt in haar inkomensdefinitie niet de gerealiseerde vermogenswinsten mee. Vermogenswinst is winst behaald op de verkoop van aandelen, obligaties, vastgoed of andere bezittingen. Dus wanneer een John de Mol en Joop van den Ende hun aandelen Endemol voor 5,5 miljard van de hand doen, dan is dit volgens het CBS geen inkomen.

De hamvraag is natuurlijk hoeveel dat uitmaakt. Zou de groei van de Nederlandse inkomensongelijkheid groter zijn als we vermogenswinst wel meenemen?

Vooralsnog kan daarvoor alleen naar het buitenland worden gekeken. Er zijn namelijk een paar landen die, in tegenstelling tot Nederland, wel gegevens produceren over vermogenswinsten. En daaruit blijkt onomstotelijk dat vermogenswinst er toe doet. Voor vrijwel alle inkomensgroepen is vermogenswinst geen belangrijke factor, behalve voor de top van de top. De Zweedse economen Daniel Waldenström en Jesper Roine constateren bijvoorbeeld dat alleen het inkomensaandeel van de rijkste 1 procent van de Zweden aanzienlijk stijgt bij het meerekenen van vermogenswinst. Voor de rest van de inkomensgroepen verandert het inkomensaandeel eigenlijk nauwelijks.

Lees dit artikel van Jesse Frederik verder op Follow the Money

Hoe Jean-Claude Juncker het Luxemburgse belasting-paradijs in stand hield

Eerder schreef ik over de moeizame bestrijding van belastingparadijzen. Een bijzondere rol daarin is weggelegd voor Jean-Claude Juncker, kandidaat voor het voorzitterschap van de Europese Commissie. Toen hij premier van Luxemburg was, bleef het bankgeheim aldaar intact. Pas nadat de Verenigde Staten zich ermee bemoeiden, zwichtte hij. Tekenend voor de tandeloosheid van de EU én de eigen-land-eerst-mentaliteit van Juncker.

Het is één van die no-brainers van Europese samenwerking: het bestrijden van belastingontduiking. Een Duitse tandarts die zijn vermogen voor de Duitse belastingdienst kan verschuilen in Luxemburg, kan door belastingsamenwerking worden bestreden. Het zijn dit soort dossiers waar internationale coördinatie haar meerwaarde bewijst, waar de Europese Unie een afvoerputjescompetitie van belastingontduikerswerving een halt toe kan roepen.

En toch wist een klein bebergt landje in het noorden van Europa dapper weerstand te bieden aan de vooruitgang: Luxemburg. Onder het leiding van Jean-Claude Juncker, de huidige christendemocratische kandidaat voor het voorzitterschap van de Europese Commissie, kon Luxemburg tot voor kort haar bankgeheim handhaven.

John Christensen, directeur van het Tax Justice Network, een ngo die zich bezighoudt met belastingontwijking en –ontduiking, beschreef Luxemburg eens als ‘The Death Star of financial secrecy.’Lees hier over wat Luxemburg zo’n geheimhoudingsparadijs maakt. Een hoogwaardig belastingparadijs van Caribische kwaliteit, midden in Europa.

Lees dit artikel door Jesse Frederik verder op De Correspondent