Na woedende reacties van Duitse politici, eisen nu ook Nederlandse politici van onder meer VVD, SP en GroenLinks meer openheid over het grootste handelsverdrag ooit, TTIP genaamd. Het schiet de volksvertegenwoordigers in het verkeerde keelgat dat zij de stukken over het nog te sluiten handelsverdrag tussen de Europese Unie en de VS alleen mogen inzien in een beveiligde ‘leeskamer’ in Brussel. Daar mogen ze geen notitieblokjes of telefoons mee naar binnen nemen; niks mag elektronisch worden opgeslagen.
Vrijwel nooit maakt iemand zich druk over handelsakkoorden, zeker niet als er nog over onderhandeld wordt. Maar het Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP) roept veel emoties op.
Voorstanders benadrukken dat het akkoord veruit het grootste en machtigste handelsblok in de wereld zou opleveren, waarin bijna de helft van het inkomen in de wereld wordt verdiend. Tegenstanders zijn bang dat de Amerikanen het verdrag gaan misbruiken om producten met lage kwaliteitseisen op de Europese markt te dumpen, zoals chloorkippen of hormoonvlees.
Tot ongenoegen van politici uit de Europese lidstaten kunnen diverse onderhandelingsteksten tot nu toe alleen vertrouwelijk worden ingezien in een leeskamertje in Brussel. Zij moeten daarvoor dus naar België reizen. Alleen Duitse politici hadden het privilege bedongen dat zij met een druk op de knop in Berlijn ook geheime TTIP-stukken elektronisch konden inzien.
De ophef over het nog niet bestaande akkoord is afgelopen maand aangezwollen doordat eurocommissaris Cecilia Malmström half augustus het privilege van de Duitsers onmogelijk maakte, nadat diverse onderhandelingsteksten waren gelekt aan de pers. Voortaan zouden er geen rapporten meer direct naar de nationale parlementen worden gestuurd, zei ze. Hoewel Malmström haar keutel afgelopen vrijdag alweer deels heeft ingetrokken, blijft er onvrede over de geheimzinnigheid rondom TTIP.
‘In de praktijk zien we dat de doofpot rondom TTIP groter wordt’, zegt SP-Kamerlid Japser van Dijk. Hij vraagt minister Lilianne Ploumen (Buitenlandse Handel) vandaag via Kamervragen om opheldering. Hij vindt dat TTIP-stukken sowieso allemaal openbaar moeten zijn. ‘Ik wil niet naar een soort Brusselse darkroom om die stukken te lezen. De actie van Malmström laat zien dat alle woorden over openheid vooral voor de bühne zijn. In plaats van meer openheid, krijgen we meer geheimzinnigheid.’