Er zijn grenzen aan wat Europa aankan

Van 1 januari tot en 30 juni vervult Nederland het Europese voorzitterschap. We hebben de wind niet mee, ziet Frits Bolkestein.

De Europese Unie verkeert in zwaar weer. Daarvoor zijn drie oorzaken: Poetin, de Europese Munt Unie (EMU) en de asielzoekers. In het begin van de jaren negentig is de Sovjet-Unie afgeschaft. Rusland kwam in een situatie als had het de oorlog verloren: chaotisch, verarmd, strijdkrachten die in de touwen hingen. Het Westen heeft die tijd benut om de NAVO uit te breiden. Daarvoor was geen enkele militaire noodzaak: integendeel.

President Clinton wilde zijn herverkiezing zeker stellen en zei in een Poolse club in Detroit dat Polen lid van de NAVO zou worden. Nederland ging daarin mee. Als VVD-leider heb ik mij in 1997 tegen die uitbreiding verzet. De regering wil goede verhoudingen met Moskou, zei ik, dan moet zij de NAVO-uitbreiding niet steunen. De NAVO is van aard veranderd, zei men mij toen. Dat ziet men in Moskou anders, antwoordde ik. Daar ziet men de NAVO als geïntegreerde aanvalsmachine. De VVD trok aan het kortste eind: alleen GroenLinks steunde haar.

Ik vermoed dat dit een omslagpunt is geweest. Het Westen heeft gebruik gemaakt van een kortstondige zwakte om op te rukken tot aan de grenzen van Rusland, denkt men daar. Sindsdien is er met Poetin geen goed garen meer te spinnen. Recent voorbeeld is het Russische Constitutionele Hof dat uitspraken van het Europese Mensenrechtenhof mag negeren. Rusland wendt zich af.

Rusland heeft de Krim omstreeks 1780 op de Turken veroverd. Daarna was het gebied Russisch totdat Chroesjtsjov – zelf Oekraïner – het in de jaren vijftig van de vorige eeuw tot Oekraïens verklaarde. Dat Russische aanspraken op dat gebied tot fel verzet van de Oekraïense regering hebben geleid, viel te verwachten, hoewel de meerderheid van de bevolking zich liever aansloot bij Rusland. Tsjechov bracht er zijn vakanties door.

Voor de Russen is Oekraïne niet zomaar een land. Daar ligt de oorsprong van de Russische staat, Kiev in het middelpunt. Het was ook nooit echt onafhankelijk. Nu wel. Het is chaotisch en corrupt, met twee opstandige provincies. Federaal bestuur ligt voor de hand maar daar heeft Kiev zich tot nu toe met hand en tand tegen verzet. De regering lijkt aan te koersen op een handelsoorlog met Rusland maar die zal zij zwaar verliezen, alleen al door gebrek aan energiebronnen.

Deze toestand vraagt behoedzaam opereren van het Westen, dat de Oekraïne zeker niet met wapens moet voeden. Niet dat de toestand van Rusland beter is. De bevolking neemt gestaag af. Economische groei ook. Rechtspraak is corrupt. De economie is afhankelijk van de uitvoer van olie en gas. Vooruitzichten voorspellen nog jaren lage prijzen. En dan zijn er de westerse sancties. Maar of die zullen nopen tot ander beleid is de vraag. De Russen hebben voor hetere vuren gestaan.

Wat moet het Westen doen? Zo weinig mogelijk.

Frits Bolkestein: ‘Italië zet één dezer jaren eurostelsel op zijn kop’

Oud-partijleider van de VVD Frits Bolkestein (81) verwacht dat ‘de Italianen één dezer jaren het hele stelsel op zijn kop zetten’. Met stelsel bedoelt hij het eurostelsel, de muntunie. Dat zei hij onlangs in een interview met Het Parool. Volgens de voormalige eurocommissaris begint de Italiaanse situatie ‘behoorlijk dramatisch te worden, met negatieve groei en deflatie. Ze kunnen daar bijna niet meer uitkomen’. Bolkestein heeft al langer kritiek op de muntunie en voorspelde eerder al het einde van de munt. ‘Het probleem is dat zoveel politiek kapitaal in de euro is geïnvesteerd, dat niemand de stekker eruit wil trekken.’

Volgens de liberaal is het nog maar afwachten hoe het verder gaat met de euro. ‘Nederland zal er het mes niet inzetten. Duitsland ook niet. Bondskanselier Kohl heeft gezegd dat de euro slecht is voor Duitsland, maar dat de Duitsers vrienden nodig hebben in Europa vanwege de geschiedenis’. Ook de Fransen zullen de muntunie niet ‘ontmantelen’, denkt Bolkestein. ‘Wie de muntunie overeind houdt is medeverantwoordelijk voor de sociale ellende in Griekenland, Portugal en Spanje’.

Lees verder op Politalk

Knot en Weidmann mede-verantwoordelijk voor sociale ellende in Zuid-Europa

Aldus Frits Bolkestein, gisteravond bij een speciale verkiezingsuitzending van Nieuwsuur.

Bolkestein doelde daarmee op de eerste plaats op de sociaal ontwrichte samenlevingen in Zuid-Europa ten gevolge van de euro (zie hier vanaf minuut 53). Hij herhaalde bovendien luid en duidelijk dat de muntunie was mislukt en noemde de euro een mislukte munt, waar we mee op zouden moeten houden.

Letterlijk zei de Bolk:

“De euro, de Europese monetaire unie is de oorzaak van de Griekse ellende, dat geldt trouwens ook voor Italië en ook voor Spanje. Dat is één van de redenen, misschien wel de belangrijkste reden, dat ik zelf van mening ben dat de euro mislukt is. De Economische monetaire Unie, de muntunie, is mislukt.”

Dat is duidelijke taal. Maar Bolkestein ging nog verder:

“We kunnen niet doorgaan, zoals nu, zonder dat er een radicale koerswijziging optreedt. De Europese Unie is mislukt (Bolkestein bedoelde natuurlijk te zeggen: de Europese Monetaire Unie), de basis daarvan is, zoals ze het in het Engels zeggen, ‘one-size-fits-all’, één interest (rente, red.) voor alle 18 landen, de muntunie, maar dat strijdt met de werkelijkheid: one-size-fits-none. Misschien moet je zeggen ‘one-size-fits-one’, namelijk Duitsland. (…) We kunnen zo niet doorgaan, de euro zorgt voor sociale ellende in de Europese periferie. En zij die vinden, zoals Klaas Knot en Weidmann van de Bundesbank, dat we door moeten gaan met de euro zijn mede-verantwoordelijk voor de sociale ellende in Griekenland, in Italië en in Spanje.”

Het is duidelijk, dat Bolkestein het helemaal heeft gehad met de euro. Maar hij heeft nog meer kritiek op de EU.

Lees dit artikel door Jean Wanningen verder op De Dagelijkse Standaard