Yanis Varoufakis ontmaskert de echte agenda van de Eurogroep

Vijf maanden was Yanis Varoufakis minister van financiën van Griekenland en onderhandelde hij met de Europese trojka over de Griekse schuldenberg. Hij schreef zijn ervaring neer in een schroeiend verslag ‘Adults in the Room- My battle with Europe’s Deep Establishment’. Conclusie? Wat de trojka doet is nog extremer dan progressieve critici denken. Dit is een agenda voor een bikkelharde neoliberale ‘nieuwe orde’.

Het jaar 2015 was voor sociaal bewogen Europeanen cruciaal. Voor het eerst werd een regering in een EU-land gevormd, die openlijk inging tegen de sociale inleveringslogica van de Europese instellingen, in het deftige jargon ook bekend als ‘besparingen’. De linkse partij Syriza behaalde 36,3 procent van de stemmen in Griekenland.

Dankzij het Griekse electorale systeem kon Syriza daarmee als grootste partij de bonus van 50 extra parlementszetels opstrijken. Dat systeem had er na de fascistische dictatuur (1967-1974) tot 2015 voor gezorgd dat de twee grote machtspartijen, de sociaal-democratische PASOK en de conservatieve Nieuwe Democratie, er zeker van konden zijn dat steeds één van hen de regering zou vormen. De Nieuwe Democratie verloor slechts enkele procenten maar PASOK klapte in elkaar.

Hoe relatief een dergelijk consoliderend systeem is bleek vrij snel. Syriza had dan wel een parlementaire meerderheid (samen met de kleine rechtse partij ANEL) maar niet de reële macht die de traditionele partijen wel hebben. De partij kon ook niet terugvallen op de steun van de economische elites in binnen- en buitenland of van de Europese en financiële instellingen.

Reeds bij de eerste vergadering van de Eurogroep2 waar Varoufakis als kersvers minister van financiën aan deelnam in Brussel was het voor hem duidelijk: dit ging niet over de oplossing van de Griekse schuldenberg. Zijn voorstellen werden niet geapprecieerd. Niet zozeer omdat ze onaanvaardbaar waren – dat waren ze ook – maar vooral, omdat hij het aandurfde met voorstellen te komen.

“Zo werkt het hier niet”, was de boodschap.

Spanje verfoeit eigen EU-kandidaat voor eurogroep

Het duel om het voorzitterschap van de eurogroep – die bestaat uit de ministers van financiën van de negentien eurolanden – dreigt uit te lopen op een prestigestrijd, met een enorm afbreukrisico voor de verliezer. Jeroen Dijsselbloem kan daarin in ieder geval rekenen op brede politieke steun in eigen land. Dat geldt veel minder voor zijn enige concurrent, de Spaanse minister Luis de Guindos.

“De Guindos mist de flexibiliteit die je voor zo’n baan nodig hebt”, zegt de Spaanse Europarlementariër Ramon Tremosa i Balcells. Hij hoopt vurig dat Dijsselbloem, wiens eerste termijn over twee maanden afloopt, zijn topfunctie behoudt. “Dijsselbloem luistert, past zich aan, onderhandelt. Spaanse ministers kunnen dat niet. Noordelijke landen passen zich beter aan aan een veranderende wereld.”

De Catalaan is één van de vier Spaanse Europarlementariërs in de commissie economische en monetaire zaken. De eurogroepvoorzitter komt geregeld bij deze commissie over de vloer om tekst en uitleg te geven over de beslissingen die de ministers hebben genomen, bijvoorbeeld over Griekenland.

Drie van die vier Spanjaarden huiveren bij de gedachte dat ze straks niet langer Dijsselbloem, maar landgenoot De Guindos tegenover zich vinden. “In de eerste zes maanden van zijn ministerschap, vóórdat Spanje het steunpakket voor de banksector aanvroeg, heeft De Guindos het dramatisch slecht gedaan”, zegt Jonás Fernández van de socialistische PSOE. “Toen dat steunpakket er was, hield De Guindos in feite op minister te zijn.”

De PSOE is de aartsrivaal van de conservatieve Partido Popular (PP) waartoe De Guindos behoort. Die twee partijen verdelen al decennialang de regeringsmacht. Maar de Spaanse politiek staat aan de vooravond van een aardverschuiving, in november bij de parlementsverkiezingen, en morgen al bij regionale verkiezingen. De opkomst van nieuwe partijen en de verwachte neergang van de PP pleiten niet voor de eurogroepambities van De Guindos.

Lees verder op Trouw >>>