Mislukte aanpak crisis: waarom zwijgen de politiek verantwoordelijken?

Afgelopen week was het de week van de economische waarheid. Twee topeconomen deden Nederland aan. Thomas Piketty, bekend van zijn spraakmakend boek Le Capital au XXIe siècle, en Nobelprijswinnaar Joseph Stiglitz. De boodschap van Piketty spreekt voor zich: inkomen uit arbeid wordt te zwaar belast en inkomen uit vermogen te weinig, waardoor de ongelijkheid in de wereld alleen maar toeneemt.

Joseph Stiglitz’ boodschap was dat de globalisering averechts heeft gewerkt voor de doorsnee burger en dat de financiële elite en het internationale bedrijfsleven de economie en politiek hebben gekaapt. De immense lobby die de multinationals de afgelopen decennia in stelling hebben gebracht heeft voor hen vruchten afgeworpen. Door allerlei fiscale sluiproutes, mogelijk gemaakt door de politiek, betalen internationale bedrijven steeds minder belasting. Landen zijn onderling tegen elkaar uitgespeeld en regeringen hebben zich laten chanteren via het werkgelegenheidsargument. Het resultaat is dat multinationals slechts een schijntje aan belasting betalen van wat normaal zou moeten zijn. Het gevolg is dat regeringen in de problemen komen omdat er te weinig belastinginkomsten zijn. Dat gemis aan inkomsten wordt opgehaald bij de burgers via lastenverzwaringen en bezuinigingen.

Maar er was vorige week meer nieuws. Vanuit de VS kwamen geluiden van het IMF dat hun eerdere eisen aan de noodlijdende Europese landen om strikt te bezuinigen, de zogenaamde austerity, een verkeerde inschatting was geweest. Het resultaat had averechts gewerkt. Regeringen, waaronder ook de Nederlandse hadden hun economieën kapot bezuinigd. Ook vanuit Amerika het vernietigende commentaar van top-econoom Paul Krugman, die op uitnodiging van de Princeton University een college hield over wat we kunnen leren van de crisis in Europa. Dat zijn twee dingen:

1. De euro had er nooit moeten komen
2. Overheden hebben veel te radicaal bezuinigd

Lees verder op Citareg

Onbeschaamd pleidooi voor monetaire financiering

Centrale banken moeten de reële economie op-pompen door geld te lenen aan landen met een lage groei en een overschot op de betalingsbalans.

De stemming onder de financiële beleidsmakers van de wereld was somber tijdens de jaarlijkse vergadering van het IMF vorige week in Washington. Centrale bankiers erkenden dat ze niet bij machte waren de echte economie weer op gang te brengen.

Europese ministers werden bestookt met het verwijt dat het starre bezuinigingsbeleid in de eurozone de afgelopen jaren averechts heeft gewerkt. Maar een geloofwaardig alternatief was niet voorhanden. Tijd om out of the box te denken en enkele taboes bespreekbaar te maken.

Wat steeds duidelijker wordt, is dat de almaar voortkwakkelende economische malaise wordt veroorzaakt door een tekortschietende vraag. De koopkracht van werknemers groeit al vele jaren nauwelijks meer; de werkgelegenheid stagneert of loopt terug. Bedrijven voeren hun winsten op door op kosten te bezuinigen en investeren maar mondjesmaat. Overheden bezuinigen.

Zwaarder inzetten op export is de nieuwe versie van de ‘beggar your neighbour policy’ van de jaren dertig; ditmaal nog niet in de vorm van een devaluatiewedloop, maar van een loonmatigingswedloop.

Als het zo niet lukt, hoe dan wel?

Lees deze column van Bert de Vries verder op de Volkskrant

Knot: toekomstige crisis nog niet uit te sluiten

Frankrijk en Italië doen niet genoeg om hun economieën er bovenop te krijgen. Dat zegt DNB-president Klaas Knot in een interview met RTLZ, in het kader van de RTLZ-week ‘Leve de euro!’.

Knot: “In landen als Frankrijk en Italië ligt het hervormingstempo eigenlijk te laag.”

Volgens Knot zijn de financiële markten weliswaar gekalmeerd, maar moet er nog veel gebeuren. “Hervormen zonder dat de druk van de markten erop staat is niet eenvoudig, maar het moet gebeuren. Het belangrijkste is dat de bevolking in die landen er echt van overtuigd raakt dat al die hervormingen uiteindelijk het beste zijn voor het land zelf.”

Knot kan niet garanderen dat de eurocrisis niet meer terugkomt. “Een dergelijke garantie kan ik natuurlijk niet afgeven. Op het moment dat wij onvoldoende zouden leren van vorige crises, dan kun je niet uitsluiten dat in de toekomst weer een crisis ontstaat. Maar ik denk dat wij inmiddels al wel een fiks aantal lessen ter harte hebben genomen en dat de stabiliteit van de eurozone groter is dan in 2007.”

Lees verder op RTLZ

De euro is wel degelijk oorzaak van de crisis

Ik had vanochtend op twitter een gedachtenwisseling met hoogleraar Hoogduin over de oorzaak van de eurocrisis, naar aanleiding van het DFT-interview met Mario Draghi van afgelopen zaterdag.

Evenals Mario Draghi beweert Lex Hoogduin dat niet de eenheidsmunt de oorzaak is van de misère in de eurozone, maar dat die crisis wordt veroorzaakt doordat kapitaal nu eenmaal de best renderende markten opzoekt. In mijn ogen worden hier twee verschillende topics door elkaar gegooid, namelijk de oorzaak van de eurocrisis (en de oplossing daarvoor) respectievelijk de achtergronden van internationale kapitaalstromen. Die twee onderwerpen hebben evenveel met elkaar gemeen als een appel met een peer: het is allebei fruit, maar daarmee is ook alles gezegd. In deze column zal ik duidelijk maken, dat de eenheidsmunt wel degelijk de oorzaak is van (het voortduren van) de eurocrisis.

Het is natuurlijk evident dat internationaal kapitaal stroomt naar plaatsen waar het rendement het hoogst is en het risico het laagst. Welke belegger wil dat niet? We zagen dat bijvoorbeeld aan de kapitaalstromen vanuit de EU en eurozone richting opkomende markten toen de eurocrisis uitbrak. Die eurocrisis brak niet zomaar uit, die was voorspeld en de oorzaak daarvan kennen we allemaal, zie hierna. De banken gebruikten vervolgens het (belasting-) geld uit de noodfondsen om hun riskante vorderingen op de zwakke landen te ruilen voor hoger renderende vorderingen op landen die wel economische groei kenden. Een dubbel voordeel dus. We zagen het omgekeerde gebeuren, toen de FED aankondigde te zullen gaan ’taperen’ (maandelijkse geldgroei verminderen, red.). Toen vloeide het geld uit die opkomende markten weer weg naar The States. Vanuit beleggersperspectief is dat ook logisch.

Lees dit artikel van Jean Wanningen verder op De Dagelijkse Standaard