Bangmakerij om Grexit is volstrekt misplaatst

Dat de EU of de euro uit elkaar vallen als Griekenland vertrekt, is onwaarschijnlijk. Hou daarom op met apocalyptische retoriek.

In 2005 probeerde toenmalig minister van Economische Zaken in Nederland, Laurens Jan Brinkhorst, de bevolking te motiveren om vóór de Europese grondwet te stemmen door te dreigen met ‘anders gaat het licht uit’.

Als het echt belangrijk wordt, ontstaat de neiging om simplistische bangmakerij in de strijd te gooien. Kennelijk is een volwassen debat over de EU nog steeds moeilijk en is het makkelijker om zwart-wittegenstellingen te gebruiken: u bent voor of u bent tegen, er is geen weg terug of er komt oorlog, de EU laat Griekenland zinken of de EU geeft Griekenland een perspectief.

Nu de Griekse crisis tot een nieuwe climax komt, kunnen de balansen van de laatste maanden worden opgemaakt. Het Griekse drama gaf inzichten in hoe de EU functioneert. Van alle thema’s die we kunnen aansnijden om de Grexit-episode te evalueren is er één die eruit springt: het geweld waarmee economen, politici en commentatoren hun meningen hebben geponeerd. Veelal gevat in enkele zinnen werden de zwaarste bedreigingen over de Europese burgers uitgestrooid als Griekenland niet gered zou worden binnen de eurozone. Uitvergroting, simplisme, extreme dreigementen en emotionele beeldspraken zijn veelvuldig gebezigd.

In België waarschuwde commentator Bart Eeckhout van De Morgen met een herhaling van de ‘bloedige Europese geschiedenis’ als de EU doorgaat met het vernederen van de Grieken. De Europese houding wordt samengevat als ‘de Grieken moeten bloeden’. Hitlersnorretjes en andere bedenkelijke toespelingen zijn veelvuldig langsgekomen in beeld en woord. De Tweede Wereldoorlog is nog steeds de ultieme dooddoener in actuele Europese vraagstukken.

Lees deze column van Adriaan Schout verder op de Volkskrant >>>

The “responsible” and the “irresponsible”

There are “irresponsible” countries (Greece, Ireland, Italy, Portugal and Spain) which caused the current crisis; and there are “responsible” governments (Germany), which for some reason are asked to repay others’ debts and have the right to refuse to bail “irresponsibles” out and to insist the “irresponsibles” mend their ways.

Well, this a still prevailing narrative of what is going on in Europe. But let’s look at the altenative elaborated by Klaus Armingeon and Lucio Baccaro in “Political Economy of the Sovereign Debt Crisis: The Limits of Internal Devaluation”.

In this stimulating and interesting article Armingeon and Baccaro argue that the common account is only partially true anf they amend it by proposing three interrelated arguments.

First, the sovereign debt crisis is more complex than a simple story about fiscally irresponsible governments which now are being forced by international financial markets to tighten their belts. Ultimately, it is the result of a political decision to create a currency union among economically non-homogenous countries without making any provision for the use of democratically legitimated fiscal transfers to correct asymmetric shocks.

Second, the internal devaluation policy which is being imposed on Greece, Ireland, Italy, Portugal and Spain is ineffective and counterproductive. Internal devaluation depresses growth, and the absence of growth requires further austerity for government to regain their fiscal credibility, thus generating a vicious cycle.

Third, the current policy response has brought the time-old problem of the democratic deficit of European institutions to new and previously unattained heights. While national governments continue to be held electorally accountable by citizens, they have lost any meaningful ability to choose among alternative policy options and, as a result, implement everywhere pretty much the same, deeply unpopular austerity package. This has created a situation in which domestic politics matters much less than the views of international financiers and technocrats and has contributed to delegitimizing both domestic and European institutions.

Plainly illustrating and explaining their arguments, Armingeon and Baccaro alarms that the current state of affairs threatens not just the future viability of the Euro but of the European project as a whole.

Bron: Economic Sociology (met dank aan Ewald Engelen via Twitter) >>>

Debat vandaag over bevoegdheidsoverdracht naar EU gaat niet door!

Lieve Burgercomité EU-vrienden/innen,

Gaan wij vol op het orgel: haalt men gisterenavond laat – in alle stilte – het debat van de agenda van vandaag. Alleen bovenstaande tweet. Nu zijn wij aan uitstel wel gewend. Het debat is al een keer of 20 verzet. Maar nog nooit zo laat.

Of er hier – dankzij jullie massale medewerking en reacties – sprake is van een oorzakelijk verband, daarover kunnen wij slechts speculeren. Maar hopelijk kunnen wij de volgende keer weer op jullie hartverwarmende steun rekenen!

Nadere info volgt snel.

Burgercomité-EU

Eindelijk: een heuse eurodiscussie, maar nu wel doorpakken

Afgelopen dinsdag vond er op het hoofdkantoor van ABN Amro een heus economendebat plaats over de houdbaarheid van de euro. Het was een goede stap om over de euro in discussie te gaan. Maar nu is een volgende, meer inhoudelijke discussie over de alternatieve euroscenario’s noodzakelijk.

Op het hoofdkantoor van ABN Amro, de bank waar wij alle Nederlanders eigenaar van zijn, vond een debat plaats over de houdbaarheid van de euro. De locatie is opmerkelijk, omdat de opeenvolgende Nederlandse regeringen altijd categorisch hebben ontkend dat de euro in gevaar is. Over alternatieven voor de euro mocht nooit worden gediscussieerd, zoals hier betoogd.

Het debat ging tussen Han de Jong, hoofdeconoom van ABN Amro, en Bruno de Haas, schrijver van het boek ‘Laat de leeuw niet in zijn hempie staan’. De Jong, sprekend op persoonlijke titel, gelooft in de euro en De Haas stelt dat hij uiteindelijk niet houdbaar is. Het betoog van De Jong komt er grofweg op neer dat wat de Amerikanen hebben gekund met de dollar, Europeanen ook moet lukken met de euro. De Haas is defaitistischer en ziet te veel onoverkomelijke verschillen tussen diverse Europese (sub)culturen als reden voor de uiteindelijke val van de euro.

Een ander interessant verschilpunt gaat over de ‘wealth transfers’ van noord naar zuid. Volgens De Haas moet er nu gemiddeld zo’n 2,5% van het bbp van de rijkere landen naar de periferie om de euro overeind te kunnen houden. Hij gelooft dat de rijkere landen uiteindelijk niet bereid zijn die wealth transfers op te brengen. De Jong is idealistischer en denkt dat wij hier wel toe bereid zijn. De Jong: ‘meer dan 40% van het bpp in Nederland is feitelijk wealth transfer van rijke naar armere provincies en van rijke naar arme mensen in ons land, dan is 2,5% – als dit cijfer klopt – voor onze Griekse, Italiaanse en Spaanse vrienden ook wel op te brengen.’

Helaas kan hier nu niet uitgebreid inhoudelijk op het eurodebat worden ingegaan, daarom drie korte algemene reacties. Ten eerste is het opvallend dat discussies over de euro, zo ook deze, bijna altijd technocratisch van aard zijn. Er wordt vaak aan voorbij gegaan dat de hele opzet (en eventuele uitbouw) van de eurozone tot stand komt via schending van regels en democratische beginselen, zoals eerder hier betoogd.

Verder, bij het denken over de eventuele verdere vervolmaking van de eurozone met een politieke-, banken- en fiscale unie (inclusief eurobonds), zoals De Jong dat voorstaat, wordt geen moment stil gestaan bij de vraag of de gemiddelde Europeaan dat eigenlijk wel wil en hoe democratisch de besluitvorming hierover is. De politiek probeert discussies over de transferunie en over waarom wel of niet een bankenunie of eurobonds enzovoort, angstvallig buiten het debat te houden.

Lees deze column van Harry Geels verder op De Financiële Telegraaf