Van de crisis hebben ze niets geleerd

Net als voor de crisis hebben banken de politieke beslissers in hun zak. Nee, de politieke kaste heeft niets geleerd en de bancaire kaste is helaas niets vergeten, concludeert Ewald Engelen.

Zeven jaar na het bankroet van Lehman Brothers krabbelt Nederland langzaam uit het dal. De economie groeit weer – zij het traag. De werkloosheid daalt – zij het langzaam. Het begrotingstekort krimpt – zij het mondjesmaat. De binnenlandse vraag trekt weer aan – zij het na jaren van krimp. En de huizenmarkt herstelt zich weer – zij het vooral in de Randstad.

In Amsterdam en Utrecht gaan appartementen weer als warme broodjes over de toonbank. De makelaardij toert weer als vanouds met matje en puntschoentjes per scooter van pand naar pand. De bankreclames zijn niet van de schermen te slaan. Klanten worden doodgegooid met aanbiedingen voor oversluitingen. En op de cover van Eigen Huis Magazine prijken deze week pontificaal de hoofdeconomen van de drie Nederlandse grootbanken. ‘Hoofdmeesters van de economie’ heten ze. En volgens het clubblaadje van de huizenbranche is er veel dat woningbezitters van ze kunnen leren. Zeepbel redux.

Als de voortekenen niet bedriegen, gaat de herfst van 2015 de boeken in als het moment waarop de bancaire sector victorie kraaide. De toezichtsdiarree is tot stilstand gebracht en de gang naar minder regels en soepelere eisen is eindelijk ingezet: tijd voor oesters en champagne. Drie voorbeelden.

Lees verder op het NRC

Nieuwe bankencrisis in de maak, van harte gefaciliteerd door uw regering

Alleen al in Nederland moest de belastingbetaler voor tientallen miljarden bijspringen toen Nederlandse banken dreigden om te vallen. En dat, zo stelden politici en toezichthouders, mocht nooit meer gebeuren. Daarom moeten de banken meer eigen kapitaal aan gaan houden. Daar zijn ze volop mee bezig. Onlangs nog leidde dat tot geruststellende berichten nadat de Europese Centrale Bank een langverwachte stresstest had uitgevoerd. Bij zo’n stresstest wordt gekeken hoe banken zich houden bij een toekomstige crisis.

Volgens vooraanstaande experts is er ondanks de geruststellende woorden van politici reden voor zorg over dat bufferkapitaal van banken. En die zorg heeft vooral te maken met de nieuwste innovatie van de bancaire sector: De Coco-obligatie. Coco staat voor Contingent Convertible, en alleen al het afgelopen jaar zijn er volgens het onderzoeksbureau Dealogic voor 30 miljard door Europese banken verkocht. Ondanks de vriendelijke klinkende naam is het product zo ingewikkeld en risicovol dat het voor particulieren in Engeland verboden is om er in te beleggen, en ook de Autoriteit Financiële Markten, de AFM waarschuwt voor de risico’s.

Maar er is iets raars aan der hand. Politici en beleidsmakers stimuleren de Coco’s Want ze zouden het bankensysteem veiliger maken in tijden van crisis. Dat is een kapitale denkfout zeggen economen.

Wat zijn dat, Coco-obligaties? Waarom zijn deze producten volgens critici zo gevaarlijk in tijden van crisis? En waar zijn de toezichthouders, nu er zo dringend wordt gewaarschuwd?

Argos, over Coco’s, buffers en fiscale stimulering door de overheid van (opnieuw) de ongewenste verstrengeling van banken.