Ondertussen bij onze zuiderburen

De regering van premier Charles Michel draait op halve kracht. Terwijl de openbare schuld oploopt en de begroting dreigt te ontsporen, zijn de ministers vooral in de weer met het weerleggen van verklaringen van hun collega’s.

David Cooper, een Zuid-Afrikaanse psychiater die naar eigen zeggen de antipsychiatrie beoefende, kwam ooit tot een schokkende vaststelling. Volgens de bekende zielenarts is de normale mens eigenlijk gestoord. En uitgerekend zij die dat doorhebben, worden, althans volgens Cooper, als gestoord beschouwd.

Gewapend met die theorie schiet de Wetstraatwandelaar een eind op, zeker na een week als deze. Want terwijl de oplopende Belgische schuld en een ontsporende begroting de Europese wrevel opwekken, zijn federale ministers vooral in de weer met de eigen medianummers en met het weerleggen van verklaringen van hun collega’s. Als gevolg van die soms verbijsterende vertoningen groeit de vertwijfeling, vooral bij de Vlaamse christendemocraten, die nog altijd niet gewoon zijn aan hun tweedeplansrol.

In The World in 2015, de traditionele vooruitblik van The Economist op het komende jaar, staat over België alweer weinig opbeurends. Het blad bestempelt het federaal koninkrijk als ‘een gefragmenteerde sociale en politieke constructie op de rand van de desintegratie’. Voor 2015 voorspellen de analisten van het blad een vooruitschuifelende Belgische economie, opgezadeld als die is met een hoge schuld en werkloosheid.

Een treffend voorbeeld van de manier waarop de Belgische overheid zelf haar inefficiëntie organiseert en tegelijk de schuld opjaagt, stond in de brief die NMBS-baas Jo Cornu naar de bonzen van de spoorvakbonden stuurde. ‘Zonder dat iemand zich ernstige zorgen maakt,’ schreef Cornu, ‘nam de schuld van de NMBS sinds 2005 ieder jaar met 200 tot 250 miljoen euro toe. Als we nog vijf jaar op dezelfde manier voortdoen, zullen we aankijken tegen een schuld van 4 miljard euro. Een onhoudbare situatie.’

Over die bedragen kan worden getwist, zegt men in NMBS-kringen. Maar wat Cornu wel onvermeld liet, is dat de immer gulle regering van Guy Verhofstadt (Open VLD) in 2004 al eens 7 van de 10 miljard euro van de NMBS-schuld overnam. Die miljarden stutten nu mee de Belgische schuldenberg, die intussen naar 107 procent van het bruto binnenlands product is gestegen en die de Europese Commissie tegenstaat.

Lees verder op De Tijd

EU wordt langzaam maar zeker één groot België

De Europese Unie begint steeds meer op België te lijken. Europeanen worden politiek gezien steeds grotere vreemden voor elkaar. ‘De politieke cultuurgrens die België in tweeën scheurt, dreigt ook Europa doormid­den te scheuren.

Alleen de Belgen hebben afgelopen weekeinde massaal hun democratische plicht gedaan, maar van harte ging dat niet. België behoort namelijk tot de minderheid van Europese landen met opkomstplicht – elders bleef het aantal kiezers net als in Nederland daarom meestal ver onder de vijftig procent.

Belgen hebben niet alleen een stemplicht, maar ook een telplicht, waar­onder echter, zoals De Volkskrant op 21 mei berichtte, velen probeerden uit te komen. Opvallend veel Belgen wisten ‘al dat ze net die ene dag ziek zullen zijn’ of gingen uitgerekend dan op reis – zij het zonder een retour­ticket te kopen, dus kennelijk met definitieve emigratieplannen.

Als dat is om de Belgische onbestuurbaarheid te ontvluchten, die na de gelijktijdige parle­mentsverkiezingen nog groter lijkt te zijn geworden – wordt het vorige formatierecord van 541 dagen straks overtroffen? – dan doen die er verstandig aan zich buiten de Europese Unie te vestigen, want die begint steeds meer op België te lijken.

Separatistische stromingen zijn in beide Brussels, het nationale en het internationale, aan de winnende hand. Ook worden zij steeds meer sa­lon­fähig, althans als zij zich verre houden van de donkerbruine rand, wat Wilders minder lukt dan de UKIP in Engeland of de N-VA in Vlaande­ren.

Wat dat betreft staat de ingewikkelde politieke constellatie van België inmiddels voor iets groters: waar de Belgen allang vreemden voor elkaar zijn, worden de Europeanen dat ook politiek steeds meer. De politieke cultuurgrens die België in tweeën scheurt, scheurt ook Europa doormid­den.

Lees deze column van Thomas van der Dunk verder op de Volkskrant

Vlaamse wrevel over ‘solidariteit’ via Brussel

In bijna twee eeuwen is het niet gelukt om van België één land te maken. Dat voorspelt weinig goeds voor het ontstaan van een Europees gemeenschapsgevoel, schrijft Patrick van Schie.

Met de tv-serie ‘In Vlaamse velden’ begonnen onze zuiderburen onlangs de herdenking van het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog, nu een eeuw geleden. Waar in Nederland met ‘de oorlog’ altijd de Tweede Wereldoorlog wordt bedoeld, is voor België de Eerste Wereldoorlog de ‘Grote Oorlog’. De vijf personen uit het Gentse gezin die in de TV-serie werden gevolgd kwamen geen van allen ongeschonden uit die oorlog. Twee lieten het leven, de drie overlevers kregen elk hun eigen decepties op het gebied van liefde, bedrog, dood en verderf te verduren.

Lees verder op Trouw