De recente aanslagen in Parijs en Kopenhagen werden gepleegd met oorlogswapens. Kalasjnikovs uit de oorlogen op de Balkan duiken nu op in West-Europa. Het wegvallen van de controles aan de grenzen tussen 26 Europese landen in het kader van de Schengenovereenkomst maakt het transport van illegale wapens een fluitje van een cent.
Maandenlange regens zetten vorig jaar zomer Bosnië onder water. Straten en landjes stonden blank. Kelders liepen onder. Het water duwde achtergebleven mijnen uit de grond omhoog. Het spoelde machinegeweren uit de huizen.
„Niemand hier was daar verbaasd over”, zegt Ivan Zverzhanovski. Hij is coördinator van SEESAC, een aan de VN gelieerde organisatie die het aantal vuurwapens in de Balkanlanden probeert terug te dringen. „De wapencultuur is hier zo wijdverbreid, de oorlogen zo recent – er is en blijft hier een verbijsterende hoeveelheid wapens.”
Alleen al in Bosnië zwerven volgens SEESAC nog zo’n 1,1 miljoen vuurwapens rond. Kabinetschef Brian Donald van Europol noemt twee miljoen voor de hele Balkan „een conservatieve schatting”.
De oorlogswapens uit de Balkan komen nu boven water in West-Europa. In Amsterdam bijvoorbeeld, waar ze gebruikt worden bij criminele afrekeningen. In vier maanden tijd nam de Amsterdamse politie 33 kalasjnikovs in beslag. Het topje van de ijsberg, zegt Monique Bruinsma, die meewerkte aan een politierapport over illegale wapenhandel uit 2012. „De aanname is dat ongeveer een op de tien illegale vuurwapens door de politie wordt gevonden.” In 2014 nam de politie in heel Nederland ook nog 77 antitankwapens en drie raketwerpers in beslag, zegt een woordvoerder van de Nationale Politie.