Wie van buiten Europa in Nederland aankomt, kan in een lange rij voor de paspoortcontrole terechtkomen. Een nieuw computersysteem kan daarbij helpen, vindt de Europese Unie. Privacywaakhonden zijn niet overtuigd.
Wat moet je als niet-Europeaan doen om onvindbaar te worden op het continent? Je paspoort weggooien of vervangen is genoeg. Dan is bij controles al niet meer te zien of iemand te lang of illegaal in Europa verblijft. Dat zei Ronald Harmsma, directeur operaties bij de Marechaussee, donderdag in de Tweede Kamer. ‘Paspoorten worden nu alleen gestempeld, en niet geregistreerd.’
Een nieuw computersysteem aan de grenzen zou een oplossing kunnen zijn. Dat is een langgekoesterde wens van de Europese Commissie en van de Marechaussee, die op Schiphol elke dag zo’n 100.000 paspoorten bekijkt.
Nu gebeurt dat nog volledig handmatig, schetst Harmsma. De medewerker achter de balie op de luchthaven moet de paspoorten van niet-Europeanen doorbladeren, op zoek naar de meest recente Europese stempel. ‘Sommige paspoorten hebben tientallen pagina’s stempels.’ Daarnaast wordt lang niet altijd gekeken of er iets mis is met een paspoort of persoon – dat gebeurt nu alleen als de agent dat zelf nodig vindt. En dan moet hij drie aparte systemen raadplegen. Als dit straks met één druk op de knop kan, kunnen alle paspoorten gecontroleerd worden.
Krijgt Europa zijn zin, dan moeten reizigers van buiten Europa bij aankomst hun biometrische gegevens, zoals een pasfoto en vingerafdrukken, laten opslaan. Wat er precies wordt opgeslagen, moet in november duidelijk worden.
Onder andere op Schiphol worden proefprojecten gehouden om te kijken wat praktisch haalbaar is. ‘We weten daardoor dat het afnemen van tien vingerafdrukken niet gaat werken’, zegt Rob Rozenburg namens de Europese Commissie. ‘Op Schiphol misschien wel, maar niet in een bus van Oekraïne naar Polen. Dat moet wel kunnen.’
Privacyjuristen vragen zich af of het nodig is langdurig vingerafdrukken te bewaren van mensen die alleen maar de grens oversteken. ‘Naar mijn idee is dat onvoldoende aangetoond’, zei Wilbert Tomesen van het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) donderdag. ‘Deze mensen hebben niets misdaan en zullen dat ook niet doen.’
Het argument dat het systeem de grenzen beter zou beschermen, maakt weinig indruk. ‘Die computers vangen geen illegalen. Ze vertellen hoogstens wanneer ze Europa zijn binnengekomen, niet waar ze nu zijn.’ Daarnaast ziet hij het risico dat de gegevens ook voor andere doelen gebruikt zullen worden. Bestrijding van criminaliteit, bijvoorbeeld. ‘Reken maar dat politie en justitie begerig naar die data zullen kijken.’
Bron: Nederlands Dagblad van 23 mei 2015