De voorstelling ‘Door de bank genomen’ van toneelgroep De Verleiders en het burgerinitiatief van Stichting Ons Geld brachten een breed gevoerd debat op gang over ons geldsysteem en de rol van de banken. Wat zijn de standpunten en hoe werkt ons geldsysteem eigenlijk? Een samenvatting met uitleg.
Geen onderwerp maakt meer los in de samenleving dan ‘geld’. Niet verwonderlijk, geld speelt een belangrijke rol in het dagelijks leven: zonder geld kun je niks kopen. Het onderwerp staat nog meer in de belangstelling door recente boeken en studies over de toenemende ongelijkheid tussen ‘arm’ en ‘rijk’, oftewel de rijke één procent die verreweg het grootste deel van de wereldse bezittingen bezit. Dat vinden veel mensen niet ‘rechtvaardig’. Ook de banken en het imago van de bancaire sector spelen hierbij een rol. Die beide zouden door hun hebzucht de crisis hebben veroorzaakt om vervolgens gered te worden met belastinggeld, geld van ons allemaal dus. Ook dat wordt als niet rechtvaardig ervaren.
Intussen is er – ook op FTM – een discussie op gang gekomen over wat geld precies is, over het functioneren van ons monetaire stelsel, over waar het privilege van geldschepping moet liggen, wat de rol daarin is van overheid en bankensector en zo meer. [Zie hier een overzicht van de discussie op FTM]. Voor de één is geld een ‘schuld’, voor de ander een ruilmiddel dat ‘van ons allemaal is’. De één wil geldcreatie overlaten aan de vrije markt, de ander wil dat dit louter een taak is van de overheid. Kortom, er woedt een heftig debat waarin zich grote tegenstellingen voordoen. Daarom is het wellicht nuttig om uit te leggen hoe geldschepping in ons huidige systeem precies in zijn werk gaat.
De essentie van ons geldsysteem is, dat het een fiduciair systeem is, dat wil zeggen gebaseerd op vertrouwen. De intrinsieke waarde van het huidige geld is verwaarloosbaar en de geldhoeveelheid in omloop wordt niet gedekt door fysieke waarden zoals goud. Het is een ‘fiat geld’-systeem, waarbij centrale banken ‘geld uit het niets’ kunnen creëren. Is dat erg? Niet zolang het publiek vertrouwen heeft in het systeem.
Laten we eerst kijken naar wat er precies gebeurt bij de werking van het monetaire stelsel. Daarover bestaan nogal wat misverstanden, niet in de laatste plaats bij de mensen die menen dat de overheid een monopolie zou moeten hebben op geldschepping.
Lees dit artikel van Jean Wanningen verder op Follow The Money