‘Nederland helpt HEMA, HEMA helpt Nederland’.
Een veelzeggende en intrigerende verkoop-slogan. Is een commercieel bedrijf werkelijk in staat om Nederland te helpen? Het primaire doel van een commerciële onderneming is toch heus om van dubbeltjes kwartjes te maken. En daar is op zich natuurlijk helemaal niks mis mee. Sheldon Wolin, een Amerikaanse politieke filosoof en schrijver kijkt in zijn boek ‘Democracy Incorporated’ (2008) iets verder dan de gemiddelde Westerse neus lang is en signaleert een zorgwekkende ontwikkeling. Samenvattend stelt hij dat ondernemingen inmiddels ons leven bepalen, onze vrijheid inperken en ons reduceren tot ‘consumerende monaden’.
Complexiteit en globalisering hebben de wereld en haar dynamiek voor de meeste burgers (en bestuurders) ondoorgrondelijk gemaakt. We halen onze schouders op en kunnen nog net ‘aankoop voltooien’ bevestigen met onze vadsige vingertjes. Liegen en bedriegen zijn aan de orde van de dag, maar ‘we kunnen er niks mee’ want het is toch maar moedig dat topmannen van ABN Amro en ING afstand doen van hun bonus. Ondernemingen hebben alle belang bij deze collectieve passiviteit en als we het maar even dreigen te begrijpen worden we systematisch afgeleid met onzin-thema’s zoals Zwarte Piet, Fuck de Koning en een shitload aan zinloos entertainment. Dissidenten worden probleemloos genegeerd of gedemoniseerd.
Politieke verkiezingen hebben het niveau van een gemiddelde Miss-verkiezing en de kandidaat die het hardste roept ‘Omo wast toch schoner’ mag in zijn volgende termijn de belangen behartigen van de commercie, zoals van tevoren afgesproken. De illusie van de democratie wordt weer even opgetuigd en we zijn ontroerend in onze naïeve veronderstelling dat we echt invloed kunnen uitoefenen.
‘1984’ van George Orwell en ‘A brave new World’ van Aldous Huxley waren helaas nog nooit zo actueel.
Lees deze column van Esther van Fenema verder op The Post Online >>>