Geef ons postpopulistisch leiderschap

Vorige week was de week van de ‘demofobie’, de angst voor het volk. In de Tweede Kamer werd het referendum afgeschoten. Na achttien jaar parlementaire behandeling. Partijen die ooit initiatiefnemer van het correctief referendum waren geweest, waren inmiddels door hun leden teruggefloten. Zie D66, GroenLinks en de PvdA.

Deze referendumdraai is een teken des tijds. Progressieve partijen bleken voorstander van referenda toen de tijdgeest links en progressief was. Maar nu de tijdgeest nationalisme en populisme ademt, weet men niet hoe snel men van die referenda af moet komen.

Bindend referendum verder weg dan ooit

Achttien jaar na de eerste poging strandt vandaag opnieuw een wetsvoorstel om het correctief referendum in te voeren. Na jaren waarin de politieke steun groeide voor deze bindende volksraadpleging, trekken nu zelfs de oorspronkelijke initiatiefnemers PvdA, GroenLinks en D66 hun handen ervan af. De ervaringen met het Oekraïnereferendum en de Brexit zijn veel partijen te rauw op het dak gevallen.

Het wetsvoorstel werd eerder in een eerste stemronde wel aangenomen door zowel de Tweede als de Eerste Kamer. Omdat het een grondwetswijziging betreft, is nu na de Kamerverkiezingen een ’tweede lezing’ nodig. Daarbij is in beide Kamers een tweederde meerderheid vereist.

Maar die is verder weg dan ooit.