Ierland heeft zijn eigen ‘watergate’: een waterheffing. Woensdag liepen 30 duizend mensen door Dublin om te protesteren tegen watermeters. Jarenlang hebben ze bezuinigingen geslikt, dit lijkt de druppel te zijn die de emmer doet overlopen.
Door: Patrick van IJzendoorn
De waterheffing is hoognodig. Het verouderde netwerk zorgt op bepaalde plekken voor vies water; klimaatverandering brengt met name in het oosten perioden van droogte met zich mee en de Ieren zijn, na de Italianen, dé Europese grootverbruikers van water. Daarnaast heeft de weinig geliefde trojka – de Europese Unie en het IMF – die het land tot een jaar geleden onder curatele had, bepaald dat het water uit het huishoudboekje van de overheid verdwijnt. Een aparte autoriteit, Irish Water, moet voortaan het geld binnenhalen en zichzelf bedruipen.
Zo’n 1.300 monteurs installeren momenteel twee watermeters per minuut. Daarbij ontmoeten ze vijandigheid. In sommige huizen zijn ze niet welkom en er zijn incidenten geweest waarbij ze zich in hun bestelbusjes moeten schuilhouden. De afkeer heeft ertoe geleid dat deze gehate meters de komende drie jaar niet zullen worden gebruikt. Komende jaren zal Irish Water eerst werken met vaste aanslagen. Aanvankelijk was het de bedoeling dat een gemiddeld gezin 500 euro per jaar gaat betalen, maar dat bedrag is gehalveerd.
Jarenlang hebben de Ieren de bezuinigingen relatief lijdzaam ondergaan. Zonder volksopstand is er gekort op pensioenen, uitkeringen en ambtenarensalarissen. Ook de invoering of de verhoging van verscheidene belastingen zorgde niet voor Atheense taferelen. De trojka deelde complimenten uit en de economie kwam in rustiger vaarwater terecht, maar terwijl de middenklasse wel vaart bij het herstel, heeft een deel van de bevolking nog steeds te maken met povere leefomstandigheden.
‘Er speelt een bij nader-inzien-gevoel mee van een mishandeld en gekleineerd volk’, stelde John Waters in The Sunday Independent, ‘van een persoon die beledigd is, wegloopt en dan, beneden aan de trap, beseft wat hij had moeten zeggen, en terugkeert.’ En hij bleek nog veel te zeggen te hebben: bij het waterprotest protesteerden bejaarden tegen een nieuwe onroerend-goedbelasting, laagbetaalden tegen nulurencontracten en linkse activisten tegen bankiers die de dans zijn ontsprongen.