Het was een typisch gevalletje van de dag die je wist dat zou komen.
Toch raakten sommige Europese regeringsleiders nog behoorlijk van de kook, toen de uitslagen zondag hun ergste voorgevoelens bevestigden. ‘De Europese verkiezingen hebben hun waarheid verteld. En die is pijnlijk’, zo beschreef de Franse president François Hollande zijn benarde situatie treffend op de tv.
Voor ‘de stichtende lidstaat van de Europese Unie en het Vaderland van de mensenrechten’, komt het hard aan als zes op de tien kiezers wegblijven en één op de vier van degenen die wel gestemd hebben zijn stem geeft aan extreem-rechts, erkende de president. Hollandes populariteit heeft een historisch dieptepunt bereikt en het valt moeilijk in te zien hoe hij zonder miraculeus herstel van de economie nog uit deze put kan kruipen. Toch zitten de Fransen nog drie jaar aan hem vast. En zij niet alleen, want in een geïntegreerde muntunie zijn we allemaal Fransen.
Veel Europeanen zijn de crisis moe. De bittere drankjes die hun regeringen nu al jaren voorschrijven, lijken niet te helpen. Bedrijven komen nog steeds moeilijk aan geld, de werkloosheid blijft hoog en de afbraak van de welvaartsstaat gaat maar door. Geld- en mensenstromen trekken zich nog weinig aan van nationale grenzen. Een Frans instituut als Alstom, maker van de TGV, valt zomaar ten prooi aan het Amerikaanse General Electric of het Duitse Siemens. De Bulgaarse maffia hoeft maar een paar landgenoten op een bus naar Nederland te zetten of de huur- en zorgtoeslagen worden keurig overgemaakt.
Het algemene onbehagen over al deze zaken heeft zich vermengd met boosheid over het feit dat Europa kennelijk wel een greep kan doen in de portemonnee van burgers, maar dat hun gekozen regeringen geen greep meer lijken te hebben op Europa. Door de eurocrisis is bij bredere lagen van de bevolking het besef doorgedrongen dat de EU-landen zich, net als de gasten in Hotel California van de Eagles, vrijwillig hebben laten opsluiten in een gebouw zonder uitgang. ‘You can check out any time you like, but you can never leave!’ De regeringsleiders waren deze week in Brussel om lessen te trekken uit de uitslag. Het diner had veel weg van een groepstherapiesessie, waarbij deelnemers worden aangemoedigd hun woede en verdriet de vrije loop te laten.
Lees deze column van Rik Winkel verder op het Financieele Dagblad