Kamikazepiloot

Een kamikazepiloot – zo noemde oud-president van De Nederlandsche Bank Nout Wellink donderdag de Europese bankpresident Mario Draghi.

Met grote oogkleppen op voert deze een beleid dat de Europese economie steeds dichter bij de volgende recessie brengt. Wellink liet geen spaan heel van de recente acties van de ECB. Het is uiterst pijnlijk voor zijn opvolger Klaas Knot en diens Duitse collega Jens Weidmann dat zij in het koor van centrale bankiers voortdurend worden overstemd door de vertegenwoordigers van de schuldenlanden.

De hoofdeconoom van de ECB is de Belg Peter Praet. Zijn land is lid van de Club van Honderd – landen die een overheidsschuld hebben die groter is dan 100% van het bbp. Griekenland (185%) behoort ertoe, evenals Italië (132%), Portugal (128%) en Spanje (101%). Frankrijk (97%) is kandidaat-lid. Deze landen vinden het beleid van de ECB fantastisch, want ze hoeven steeds minder rente over hun reuzenschulden te betalen. België, Frankrijk en Italië krijgen zelfs geld toe als ze voor twee jaar lenen.

Een centrale bank wordt geacht voor rust en stabiliteit op de financiële markten te zorgen, maar de ECB doet precies het omgekeerde. Draghi en zijn entourage zijn de belangrijkste bron van instabiliteit geworden. In januari kelderden de koersen van bankaandelen, toen duidelijk werd welke rampzalige gevolgen negatieve rentes voor de winstgevendheid van banken hadden.

Na de aankondigingen van de ECB afgelopen donderdag schoot de AEX eerst ruim 2% omhoog, om uiteindelijk met een verlies van meer dan 1% te sluiten. De euro, die eerst zwakker werd, eindigde sterker. De drugs van dealer Draghi zijn uitgewerkt.

Lees deze column van Jaap van Duijn verder op de Telegraaf (na gratis registratie)

The Greek crisis has led Brussels into the business of regime change

Brussels should not be in the business of making or breaking governments. But that is nevertheless the dangerous point to which the European Union’s mishandling of the Greek crisis has brought it. The union “made” the present Syriza government in January this year by refusing to offer its predecessor, New Democracy, the softer terms on debt which would have allowed it to stay in office. But that could be put down to happenstance. The situation now is different, with European leaders openly campaigning for a yes vote in the Greek referendum due to be held on Sunday. A yes vote would almost certainly lead to the fall of the Syriza government. If this is not regime change, it comes perilously close to it, and it is a profoundly damaging development for the European project.

It is worth asking again at this critical stage who is most to blame, because that question is so often asked in the wrong way. Alexis Tsipras and his colleagues are amateur politicians who in normal circumstances would have been fulminating from the opposition benches without worrying about what to do if they achieved power. It is hardly surprising therefore that, cocky and erratic, they have made mistake after mistake.

But what do you have on the other side? What you have is an assembly of mature politicians with years of successfully navigating their own national politics and those of Europe behind them. A great repository of skill and expertise, which has produced what? One of the worst, if not the worst, crises in the history of the union. This is why mournful pronouncements of both parties being at fault are so unbalanced.

Lees het commentaar van The Guardian verder >>>

Deken van schuld

Deze week werd bekend dat de staatsschuld van Spanje duizend miljard euro bedraagt. Ieder weldenkend mens krabt zich bij het lezen van dit nieuws achter de oren. Een biljoen euro? ‘Hou d’r maar mee op’ en ‘Dit komt nooit meer goed’ zijn normale reacties, maar niet voor onze Europa-vriendelijke politici.

Voor hen geldt het nieuwe normaal, namelijk dat er geen schuldenplafond is en er ook niet moet komen. Lekker geld uitgeven, nieuwe schulden aangaan en vooruit met de pret en ondertussen om het hardst roepen dat Europa begrotingsdiscipline nodig heeft.

Bizar is dat het in Spanje om de officieel gerapporteerde staatsschuld gaat. Heel veel schuld is verborgen in allerlei obscure constructies – zoals Special Purpose Vehicles- maar daar kraait geen haan naar. Het is niet onaannemelijk dat de verborgen staatsschuld gelijk is aan de gerapporteerde staatsschuld, dus in werkelijkheid twee keer zo groot. Er wordt momenteel veel gedaan om belastingfraude tegen te gaan – terecht- maar we zijn nergens als het om schuldenfraude gaat.

Vrijwel niemand herinnert zich nog dat de Griekse schuldencrisis begon met foutieve en zelfs frauduleuze rapportages over de staat van de Griekse economie. Dat gebeurt als politici zich met de economie bemoeien. Nu, vele jaren later, is de Europese economie een politieke economie geworden en is sprake van zelfverstikking.

Hoe zat het ook al weer met het bedrag van 640 miljoen euro extra dat Nederland aan Europa in december van het afgelopen jaar moest afdragen omdat onze economie na hertelling groter bleek te zijn dan voorafgaand was aangenomen? De regering was verrast, maar maakte het bedrag in één keer over. Even was er zelfs sprake van een extra betaling van ruim één miljard euro. De kwestie werd snel met de mantel der liefde bedekt. Ook in Engeland bleek de economie groter te zijn dan verwacht. Anders dan voorheen werden drugs en prostitutie meegeteld. Alles kits achter de rits in de Britse politiek? Ik meen van niet.

Voor het zoveelste achtereenvolgende jaar – ik meen het negende – voldeed Frankrijk niet aan de Europese begrotingsnormen. Elk jaar gaat men er fors overheen, maar een kniesoor die daar op let. Even sputteren en dan gewoon weer doorgaan op de oude voet. Het is bijna cynisch dat Griekenland steun zoekt bij Frankrijk om van zuidelijk Europa een socialistische economie te maken. Want die past goed bij de cultuur van burgers die leven en werken ten zuiden van de knoflookgrens. Uiteraard mag Noord-Europa betalen. Het geld moet immers ergens vandaan komen. Wie moest er niet smullen van de foto’s van het luxe appartement dat playboy-minister Varoufakis in Athene met zijn glamourvrouw bewoont? En hij maar schelden op minister Schaüble van Duitsland, zelfs op ambassadeursniveau. Volgens mij is Europa gek geworden.

Lees deze column van René Tissen verder op RTLZ

Grieken doen geen zaken meer met de trojka

Eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem vroeg de hele week al om ‘duidelijkheid’ van de nieuwe Griekse regering. Wel, die heeft hij vrijdagmiddag gekregen.

De nieuwe Griekse regering wil niets meer te maken hebben met de zogeheten trojka en is niet van plan de lopende afspraken met de geldschieters van de Europese Unie en het IMF te verlengen.

Dat werd vrijdag duidelijk tijdens een bliksembezoek van Dijsselbloem aan Athene, waar hij sprak met de nieuwe, links-radicale premier Alexis Tsipras en diens atypische minister van financiën Yanis Varoufakis (53), die zich per motorfiets door het Atheense stadsverkeer pleegt te bewegen.

Dijsselbloems korte trip was bedoeld als kennismakingsbezoek. Inderdaad werden voor de camera’s de gebruikelijke beleefdheden uitgewisseld. Maar tijdens de persconferentie van Dijsselbloem en Varoufakis – de eerste in zijn gebruikelijke pak met stropdas, de tweede in felblauw overhemd met zwart colbert – ging het knetteren.

De Griek haalde hard uit naar de trojka, het samenwerkingsverband van Europese Commissie, Europese Centrale Bank en Internationaal Monetair Fonds. Die noemde hij ‘wankel’ en ‘anti-Europees’. Varoufakis onderhandelde liever rechtstreeks met Europese regeringen.

Hij riep bovendien op tot een internationale conferentie over de schuldenproblematiek, waarin niet alleen Griekenland aan de orde zou komen. Dijsselbloem antwoordde ijskoud dat zoiets al bestaat. “Het heet de eurogroep” — de maandelijkse bijeenkomst van ministers van financiën van de eurozone die hij voorzit. “Het negeren van akkoorden is niet de juiste weg”, zei hij verder.

Tot slot legde Varoufakis vastberaden uit waarom de nieuwe regering geen heil ziet in een tweede verlenging van het lopende leningenprogramma van de EU, dat op 28 februari afloopt. Naast hem ging Dijsselbloem, met de vertaling op zijn oor, steeds somberder kijken.

Vervolgens stond de Nederlander met een verbijsterde blik op, greep na enig nadenken de ferm uitgestoken hand van Varoufakis, en leek hem en passant nog iets in te fluisteren. Wat dat precies was is niet bekend, maar van de gezichtsuitdrukking van beiden was af te lezen dat de beleefdsheidsfase voorbij was.

Lees verder op Trouw

Kwijtschelden schulden Griekenland lijkt enige oplossing

De kans dat de Europese Unie Griekenland een groot deel van zijn staatsschuld kwijtscheldt, lijkt aanzienlijk toegenomen. In Europa zien steeds meer politici en economen dit als enige oplossing om Griekenland in de eurozone te houden.

Het Duitse dagblad Die Welt sondeerde dit weekeinde de meningen in ‘hoge EU-kringen’ in Brussel. Een van de anonieme bronnen zei tegen de krant: ‘Schuldenkwijtschelding voor Griekenland is onvermijdelijk, omdat het land anders nooit onder zijn schuldenlast uitkomt.’

De Griekse staatsschuld bedraagt ongeveer 320 miljard euro. Ongeveer 80 procent van die schuld, 240 miljard euro, moet Griekenland terugbetalen aan andere EU-landen, het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Europese Centrale Bank (ECB). De niet-publieke schuldeisers van Griekenland hebben in 2012 al een flinke veer moeten laten. De private schuldeisers vergaven de Hellenen toen 107 miljard van hun staatsschuld.

De publieke schuldeisers van Griekenland hebben tot nu toe geweigerd verliezen te accepteren op hun leningen aan Griekenland. Politici in andere landen vertellen hun kiezers liever niet dat de vele miljarden aan belastinggeld die naar Athene zijn overgemaakt nooit meer terugkomen. De ECB benadrukt steeds dat het instituut geen staatsschulden mag kwijtschelden, omdat dit neerkomt op verboden financiering van overheden.

Dat de roep om kwijtschelding desondanks weer opklinkt, heeft te maken met de aanstaande parlementsverkiezingen in Griekenland en het snel naderende einde van het tweede hulpprogramma aan het land.

Lees dit artikel van Yvonne Hofs verder op de Volkskrant

Schulden van eurozone groeien

De angst voor deflatie tiert welig. In kranten, op tv en zelfs bij de koffieautomaat wordt erover gesproken. Nu wil de ECB dit te lijf gaan met nog meer monetair ingrijpen. Hiermee maakt de ECB een cruciale fout door niet naar de ware oorzaak te (willen) kijken. Het ECB-beleid is dan ook niets meer dan symptoombestrijding, terwijl de ware oorzaak van de crisis alleen maar wordt versterkt.

Als er wordt gekeken naar waarom de ECB zo bang is voor deflatie, dan wordt in wezen duidelijk dat zij donders goed weet wat de ware oorzaak is van de crisis. In een deflatoire omgeving dalen de prijzen en dus ook het bruto binnenlands product (BBP; wat we met z’n allen verdienen), terwijl de schulden wel gewoon blijven staan. Dit betekent dus dat het steeds moeilijker wordt om de schulden terug te betalen (minder inkomen, maar dezelfde schulden). Het grote probleem is dus de schuldenberg (zie ook deze column).

In plaats van de schuldenberg direct aan te pakken, doet de ECB er alles aan om de schuldenberg draaglijker te maken (zie ook deze column van mijn hand ). Zo worden de rentes kunstmatig laag gehouden. Dit helpt niet alleen de draagbaarheid (lagere interestbetalingen), maar stimuleert ook de kredietgroei. Nog nooit kon er zo goedkoop worden geleend en dit moet bedrijven en consumenten aanzetten tot meer investeringen en consumptie, waardoor het BBP zal stijgen en de eurozone zo haar schulden kan ontgroeien. Nu wil de ECB, bijvoorbeeld, hypotheekschulden gaan opkopen om zo de kredietverlening nog verder te stimuleren. Leuke gedachte, maar het gaat nooit werken. Helaas staat de ECB niet alleen, want de Bank of England, de Federal Reserve, de Bank of Japan en velen anderen hanteren min of meer hetzelfde recept.

Waarom werkt het niet? Allereerst zijn de totale wereldwijde schulden sinds het begin van de crisis met 40% toegenomen, terwijl het wereld BBP met maar 20% is toegenomen. Nog buiten het feit dat het bestrijden van een schuldencrisis met meer schulden mesjogge is, is het natuurlijk geen houdbare kaart wanneer de schulden twee keer zo hard stijgen als het inkomen. Het tweede probleem met de aanpak van de ECB cum suis kan het best omschreven worden als: Je kunt het paard wel naar het water leiden, maar je kunt het niet dwingen te drinken. Veel bedrijven willen niet investeren (en daarvoor lenen), omdat ze geen goede eindvraag zien. De consument heeft evenmin de behoefte om meer schulden aan te gaan, omdat er nog steeds donkere wolken aan de horizon zijn (persoonlijke schulden, koopkrachtvermindering, stijgende werkloosheid, stijgende belastingdruk, en zo verder). Dit verklaart ook gelijk waarom schulden nu zo weinig economische groei veroorzaken.

Lees deze column van Alexander Sassen van Elsloo verder op De Financiële Telegraaf

EU manipuliert in der Schuldenfrage

Tricksereien bei der Schuldenberechnung und ein Ausufern der Defizite in europäischen Krisenländern hat der Präsident des Münchner ifo-Instituts, Hans-Werner Sinn, in einem Gastbeitrag für die WirtschaftsWoche kritisiert.

„Nun lässt sich die Schuldenlawine überhaupt nicht mehr stoppen“, schreibt Sinn in dem Magazin. Vom vereinbarten Schuldenabbau „ist keine Rede mehr“, so Sinn, „denn bei niedrigen Zinsen ist es verlockend, mehr Schulden zu machen.“ Jetzt sei sogar die Schuldenobergrenze von drei Prozent des BIP in Gefahr. „Man will sie aushöhlen, indem etwa Ausgaben für Militär, Bildung und Forschung nicht mehr bei den Staatsausgaben mitgerechnet werden.“

Immer mehr Schulden würden von der EU und den Euro-Staaten in Schattenhaushalten versteckt, die nicht mehr zu den regulären Haushalten zählen und somit die Möglichkeit bieten, sich noch höher zu verschulden. „Die heimliche Devise bei all dem scheint zu sein: Wenn die Banken Schattenhaushalte unterhalten, dann dürfen wir es auch“, kritisiert der Ökonom.

Inzwischen trickse die EU auch selbst. Sinn erinnert daran, dass die EU-Kommission kürzlich behauptet hat, Griechenland habe 2013 einen Primärüberschuss von 0,8 Prozent des BIP erzielt, „während die EU-Statistikbehörde Eurostat ein Primärdefizit von 8,7 Prozent auswies“, so Sinn. „Derartige Tricksereien sind kein Einzelfall. Schon seit Längerem wird rund um die Schuldenfrage manipuliert.“

Bron: Wirtschafts Woche

IMF heroverweegt aanpak schulden

Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) kijkt naar mogelijkheden om anders om te gaan met de schuldlast van landen die financiële steun nodig hebben.

Dat meldt de Britse krant Financial Times op basis van documenten van het fonds.

Momenteel kan het IMF alleen steun verlenen als de schuldenlast van een land op termijn houdbaar wordt geacht. Dat betekent dat het fonds alleen kredieten kan verstrekken zonder iets aan de schuldenlast te doen of door eerst schuldeisers hun uitstaande leningen (deels) te laten afschrijven, zodat de last houdbaar wordt. Als middenweg zou het IMF nu kijken naar de mogelijkheid om looptijden van bestaande leningen van een land te verlengen als er twijfels zijn over de houdbaarheid van de schuld.

Lees verder op RTL Nieuws