Nederland maakt zich geen zorgen om #TTIP omdat het neoliberalisme regeert

Afgelopen zaterdag werd in vier­honderd Europese steden gedemonstreerd tegen het vrijhandelsverdrag dat de EU wil sluiten met de VS, het zogenoemde trans-Atlantische handels- en investeringsverdrag, of op z’n Twitters: #TTIP.

Ook al suggereert de naam dat het om het wegnemen van handelsbelemmeringen gaat, in werkelijkheid zijn de handelstarieven tussen de EU en de VS al zo laag dat het doel van het verdrag een ander is, namelijk marktharmonisatie.

De economische, sociale en ecologische regels voor de toegang tot consumptie- en productiemarkten in de VS en de EU moeten gelijkgetrokken worden. Oftewel, de interne markt die sinds 1993 met veel pijn en moeite in Europa is opgezet, moet ook de VS gaan omvatten.

Je snapt meteen dat dit grote gevolgen gaat hebben voor voedselveiligheid, arbeidsomstandigheden, concurrentie en dus economische groei en werkgelegenheid. Worden het Amerikaanse standaarden waar bedrijven aan moeten voldoen of Europese? En belangrijker nog: hoe voorkomen we dat schaalvergroting tot oligopolisering en kneveling van de democratie door oppermachtige multinationals leidt? De crisis heeft aangetoond dat wat goed is voor het grootbedrijf niet automatisch goed is voor burgers. Gegronde redenen voor politieke bezorgdheid dus. En de arrogante wijze waarop de Europese onderhandelaars deze zorgen bagatelliseren, burgers hebben uitgesloten van de onderhandelingen terwijl het grootbedrijf vrijelijk mag aanschuiven, heeft het wantrouwen van kiezers alleen maar gevoed.

In haar veelgeroemde bespiegeling op de Grote Financiële Crisis, Fool’s Gold, heeft de Britse antropologe en redacteur van The Financial Times, Gillian Tett, gewezen op de ‘sociale stilte’ die er vóór de crisis rond banken en financiële markten heerste. Die stelde bankiers in staat ongemerkt een financiële noodlotsmachine te bouwen die in 2008 plotseling in het gezicht van de burgerij ontplofte. Tett laat er geen twijfel over bestaan dat naast hogere buffers constante democratische controle, geïnformeerd door een kritische pers, cruciaal is om zo’n zelfde kladderedatsj in de toekomst te voorkomen.

Terwijl de demonstratie in Londen ruim duizend demonstranten trok, stonden er op het Beursplein in Amsterdam minder dan vijftig. Toegegeven, het regende pijpenstelen en dan is demonstreren een stuk minder leuk dan met een strakblauwe hemel. Maar er is meer aan de hand. Zoals Joris Luyendijk een dag later vanuit Londen tweette: ‘Als NL werd gedomineerd door linkse kerk, zouden media nu vol staan met TTIP. Feit is: totale stilte. Want neoliberalism rules.’

Lees deze column door Ewald Engelen verder op de Groene