U bent wellicht al bekend met de ‘Rutte-doctrine’: door zo weinig mogelijk op papier te zetten wordt de facto voorkomen dat Kamer en pers de regering goed kunnen controleren. Naast deze Rutte-doctrine is er echter nog een veel gevaarlijker wapen ontwikkeld om kritiek in de kiem te smoren: de Ollongren-doctrine. Wat is de Ollongren-doctrine? Een rechtstreekse aanval op de vrijheid van meningsuiting. Hoe? Door, vanuit de rijksoverheid en de media, kritiek stelselmatig te framen als ‘nepnieuws’, ‘desinformatie’, ‘complot denken’, ‘gevaarlijk en extreem’ en een vorm van ‘buitenlandse inmenging’ (1). Daarmee wordt de facto een ‘Ministerie van Waarheid’ opgericht dat bepaalt wat ‘waar en toelaatbaar’ is en wat niet.
Mag de staat bepalen wat burgers voor waar en vals moeten aannemen? De staat is onder deze Ollongren-doctrine langzaam maar zeker bezig zich het recht toe te eigenen de publieke sferen die door de Nederlandse burgers worden bewoond te monitoren en vast te stellen of daar sprake is van ‘desinformatie’. Vanzelfsprekend is dit de bijl aan de wortel van uw vrijheid van meningsuiting. Het onthult bovendien nog iets anders: de drang naar controle vertoont totalitaire kenmerken. De angst voor ‘desinformatie’ is namelijk een angst voor datgene wat als niet-mainstream, d.w.z. kritiek op de heersende opiniehegemonie, wordt beschouwd.
Omdat er geen criteria voor ‘desinformatie’ worden vastgesteld kan elke in het publiek gemaakte opvatting of claim die indruist tegen de toevallige mening van bepaalde ambtenaren, bestuurders of politici, journalisten en wetenschappers worden gebrandmerkt als ‘desinformatie’ en vervolgens als zodanig door de staat worden bestreden. Zo wordt een opiniehegemonie afgedwongen en worden andersdenkenden weggezet als ‘extreem’, ‘gevaarlijk’ en de facto gecriminaliseerd. Een ronduit bizar voorbeeld hiervan is het opnemen vorig jaar van De Blauwe Tijger – een gerespecteerde uitgeverij die aan maatschappijkritiek doet – in het rapport ‘Dreigingsbeeld Terrorisme’ van de Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid (NCTV). Volgens de NCTV is De Blauwe Tijger een uitgeverij die, we citeren, “een doorgeefluik van anti-overheidspropaganda, nepnieuws en complottheorieën” zou zijn. (2)
Dit soort gedrag op zichzelf komt al heel dicht in de buurt van het vervolgen van andersdenkenden. De Ollongren-doctrine is totalitair en een enorm groot gevaar voor onze vrijheid van meningsuiting. Vooral ook omdat deze doctrine actief gesteund wordt door een ‘cancel en trail by media cultuur’ waarin men het acceptabel en zelfs een morele plicht acht om ‘gevaarlijke andersdenkenden’ maatschappelijk uit te stoten. De Amerikaanse president is zelfs om die reden van Twitter gehaald – hij zou ook ‘desinformatie’ verspreiden – en een concurrent van Twitter genaamd Parler moest ineens op zoek naar andere servers omdat Amazon plotseling haar contract met Parler annuleerde. Want tja, is het niet een goede zaak en zelfs een morele plicht om diegenen die ‘gevaarlijk’ en ‘extreem’ zijn en ‘desinformatie’ verspreiden de mond te snoeren?
Maar de essentie van democratie is nu juist het eindeloze gevecht tussen meerdere perspectieven die allemaal claimen ‘waar’ te zijn. Politici die menen ‘de waarheid’ in pacht te hebben en op basis daarvan de anderen preventief de mond denken te mogen snoeren plegen een moord op de politiek en doden de democratie. En dat is precies wat het totalitaire ‘nepnieuws’ frame van de Ollongren-doctrine doet: men vermoordt de democratie door één politieke waarheidsclaim, één democratische wilsuiting, één moreel perspectief te verabsoluteren. De rest is per definitie gevaarlijk ‘nepnieuws’ en moet dus op zijn minst door alle fatsoenlijke mensen gemarginaliseerd en uitgestoten en het liefst compleet verboden worden.
Dat is natuurlijk preventieve censuur. Het is ook totalitaire censuur omdat men de hele samenleving medeplichtig wil maken. Grote bedrijven maar ook uw familieleden, vrienden en buren worden ingeschakeld om de juiste meningen te promoten en foute meningen te weren. Zo wil men een opiniehegemonie opleggen en zo helpt men de democratie – die slechts kan bestaan bij gratie van de botsing van verschillende meningen en perspectieven – om zeep.
1) Zie bijvoorbeeld deze twee weken geleden gepubliceerde ‘factsheet’ van de Rijksoverheid: Factsheet ‘Online radicaal en extremistisch gedrag’ | Publicatie | Sociale stabiliteit