De Griekse kwestie gaat niet over

Griekenland, is dat nog actueel? De Griekse crisis duurt nu al vijf jaar en de ene na de andere ‘deadline’ is verstreken. Ondertussen is er al voor meer dan tweehonderd miljard aan het land uitgeleend en zijn er geruisloos miljardenschulden weggestreept. Over de gevolgen van een Grexit is eindeloos gespeculeerd. De verwachting is dat de eurozone een failliet van Griekenland nu wel zal kunnen dragen, maar de verwachting is ook dat we na een Grexit nog lang niet van de Grieken af zijn. Erger, dan beginnen de problemen pas echt.

Je kunt je afvragen wat een Grexit dan nog betekent. Eigenlijk is die er al, want rijke Grieken hebben hun geld allang naar het buitenland gebracht en wat er overblijft is niet echt een moderne Europese economie, maar een reservaat van ruilhandel en vage beloften dat er ooit zal worden betaald. Als serieuze zakenpartner doe je dan niet meer mee. Maar formeel maakt Griekenland nog deel uit van de eurozone en het land zal blijven bestaan. Desnoods als ‘failed state’ waarmee Europa tot in lengte van dagen zit opgescheept.

Dat zien we terug in de ‘onderhandelingen’ van de laatste weken. Daar wordt niet echt onderhandeld, maar langs elkaar heen gepraat. De Grieken hebben een heel andere voorstelling van de werkelijkheid dan de rest en drijven de andere Europese landen tot wanhoop. Sommigen zien daarin een meesterstrategie van minister van Financiën Yanis Varoufakis, een speltheoreticus, maar volgens mij is er niets meesterlijk aan. Het is zelfs geen strategie. Dat veronderstelt dat alle partijen met min of meer doordachte stappen op elkaar reageren en daarvan is geen sprake. De Grieken leven gewoon in hun eigen fantasiewereld, zoals wel vaker in hun lange mythische geschiedenis. Dat leidt tot heel andere risico-afwegingen, die voor de buitenwereld niet te begrijpen zijn en met economie niks te maken hebben.

Deze surrealistische toestand wordt versterkt doordat de eurozone eveneens haar eigen kijk op de werkelijkheid heeft en het failliet van Griekenland (dat ook haar failliet is) om politieke redenen niet wil erkennen. Misschien zit de stekker in het verkeerde stopcontact, maar het stopcontact heeft het daarbij niet voor het kiezen. Dat levert stroom, ook als die weglekt of niet optimaal wordt benut. Europa is sterk genoeg om die te kunnen blijven leveren en Griekenland te zwak om voor algehele kortsluiting te zorgen. Misschien komt er een dag waarop er uit de Griekse geldautomaten geen euro’s komen, maar ook die dag zal voorbijgaan.

Lees deze column van Dirk-Jan van Baar verder op de Volkskrant >>>